یکی از موضوعات آزاردهنده، صدا دادن زانو موقع راه رفتن، خم شدن و حرکت پاها است. در علم پزشکی به صدا دادن زانو، کریپتوس گفته می شود که موضوعی شایع است که بیشتر بزرگسالان حداقل یک بار در زندگیشان آن را تجربه می کنند. بسیاری از افراد از شنیدن صدای تق تق در زانو دچار نگرانی می شوند و نمی دانند این مشکل را چگونه برطرف کنند. در این نوشته با دلایل صدا دادن زانو هنگام ورزش یا تق تق زانو موقع راه رفتن آشنا خواهید شد و از شما دعوت می کنیم تا انتهای این نوشته با ما همراه باشید.

چرا زانو صدا می دهد؟

زانو، بزرگترین مفصل بدن ما انسانها است که ساختار پیچیده ای هم دارد. مفصل زانو، بیشترین احتمال آسیب دیدگی را دارد. یکی از مشکلات زانو، صدا دادن و تق تق زانو در هنگام نشستن، بلند شدن، راه رفتن و ورزش است.

برای درک دلیل صدا دادن زانو باید بدانید که این موضوع به تغییر در ساختار زانو با گذشت زمان برمی‌گردد. با افزایش سن، غضروف زانو ظاهر عادی خودش را از دست می دهد و شکل آن عوض می شود. در واقع غضروف زانو شکل نامتقارن به خود می گیرد. به همین دلیل است که هنگام راه رفتن، از مفصل زانو صدای خاصی مانند کلیک شنیده می شود. یکی دیگر از دلایل صدا دادن و تق تق زانو، وجود حباب های گاز در اطراف مفصل زانو است. این حباب های ریز در مایع مفصلی زانو وجود دارند. با خم و راست شدن زانو، این حباب های گاز می ترکند و صدایی شبیه به خرد شدن یا تق تق ایجاد می کنند. ترکیدن حباب های ریز هوا از اصلی ترین علت های صدا دادن زانو و مچ پا محسوب می شود.

گاهی اوقات دلیل صدا دادن زانو این است که فشار بسیار زیادی به مفصل زانو وارد می شود و هنگام حرکت کردن، مفصل زانو ساییده می شود. در نتیجه با حرکت مفصل زانو و ساییدگی آن، صدای تق تق یا ساییدگی شنیده می شود.

در بیشتر موارد، صدا دادن و تق تق کردن زانو در زمان بلند شدن، نشستن و حرکت پاها موضوعی طبیعی است و نیازی نیست نگران آن باشیم؛ اما زمانی که این موضوع شدید می شود و صدای تق تق زانو با درد، تورم یا خالی کردن زانو همراه می شود، باید به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کرد.

انواع مدلهای صدا دادن زانو

گاهی اوقات صدا دادن زانو بدون درد است و گاهی اوقات بعد از آسیب دیدگی زانو، صداهای زانو شروع می شود. همه مدلهای صدا دادن زانو شبیه به هم نیست و علائم مخصوص به خودش را دارد. به همین دلیل است که ابتدا باید با انواع مدلهای صدا دادن زانو آشنا شوید.

• صدا دادن زانو بدون درد و ناراحتی: خیلی ها، در هنگام راه رفتن و حرکت دادن پاهایشان، صدایی را از زانوهایشان می شنوند؛ اما دردی در این قسمت احساس نمی کنند! اگر زانوها موقع راه رفتن صدا می دهند؛ اما دردی ندارید، نگران سلامتی زانوهایتان نباشید.
• صدا دادن زانو بعد از آسیب دیدگی مفصل زانو: اگر زانوها به دلیل زمین خوردن، ضربه هنگام ورزش یا تصادف آسیب دیده باشد، حرکت زانوها با صدا و درد همراه هستند. دلیل اصلی صدای زانو در چنین شرایطی، چرخش و حرکت نادرست زانو است که درد و ناراحتی ایجاد می کند. بعضی از افراد که اهل دویدن هستند، در اثر دویدن شدید ممکن است دچار پارگی منیسک زانو شوند که همین موضوع باعث ایجاد کریپتوس (صدای زانو) خواهد شد.
• صدا دادن زانو بدون آسیب دیدگی مفصل زانو: گاهی اوقات هم زانوهای شما هیچ گونه آسیب و صدمه ای ندیده است؛ اما در اثر ابتلا به بیماری های خاص مانند روماتیسم مفصلی، آرتروز زانو، نرمی غضروف کشکک زانو و… زانوها صدا می دهند.

علت صدا دادن مفاصل در نوزادان

گاهی اوقات والدین از صدا دادن مفاصل در نوزاد خود نگران می شوند و به دنبال پیدا کردن علت صدا دادن مفاصل در نوزادان می گردند. صدا دادن مفاصل در نوزادان غالبا به دلیل کشیده شدن تاندون روی استخوان ایجاد می شود و مساله نگران کننده ای نیست. این موضوع با رشد نوزاد برطرف می شود. اما اگر در ناحیه لگن نوزاد صدای خاصی را می شنوید، بهتر است او را به پیش پزشک ارتوپد ببرید تا نوزادتان را معاینه کند و موضوعات مهم مانند دررفتگی لگن به صورت مادرزادی را در او بررسی کند.

روش های تشخیص مشکل در زانوها

همانطور که اشاره کردیم، صدای زانو بدون داشتن درد و ورم، مشکل خاصی محسوب نمی شود و نیاز نیست نگران چیزی باشید؛ اما اگر موقع راه رفتن، حرکت پاها، ورزش و… صدای تق تق را از زانوهای خود می شنوید و این موضوع با ایجاد مشکلات حرکتی در پاها، درد، ورم و تیر کشیدن زانو همراه است، بسیار مهم است که سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید. زیرا اگر صدا دادن زانو به دلیل مشکلی در ساختار زانو باشد، با هر بار حرکت و جابه‌جایی پاهایتان، آسیب مفصل زانوهای شما بیشتر می شود.

وقتی به پزشک مراجعه می کنید، با توجه به مشکل شما، راهکار درمانی مناسب را برایتان در نظر می گیرد تا صدای تق تق و قولنج زانو را سریعا برطرف کند. بی حسی در ساق پا، ناتوانی در حرکت دادن ساق پا، درد شدید در زانو، ناتوانی در ایستادن یا راه رفتن، شنیدن صدای ترکیدن یا قرچ قرچ در زانو و تغییر شکل زانو از جمله هشدارهایی هستند که باید آنها را جدی بگیرید و سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید.

پزشک متخصص ارتوپد، ابتدا زانوهای شما را معاینه می کند و با توجه به سابقه پزشکی شما، مشکلتان را تشخیص می دهد و روش درمانی مناسب را انتخاب می کند. احتمالا پزشک برای تشخیص مشکل در زانوهایتان، آزمایش خون، تصاویر رادیولوژی یا اسکن MRI از مفصل زانوهایتان را بررسی می کند. شاید هم نیاز باشد مقداری از مایع مفصلی زانوهایتان را به آزمایشگاه بفرستد تا بررسی بیشتری روی آن انجام شود.

علت ها و دلایل صدا دادن تق تق زانو

از جمله مهم ترین عوامل موثر در ایجاد صدای تق تق زانو، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حباب های گاز: مهم ترین دلیل صدا دادن زانوهای شما، جمع شدن حباب های گاز در داخل مفصل زانو است. با ترکیدن این حباب ها، صدای تق تق از زانو شنیده می شود. حباب های هوا در زانو ممکن است به دلیل تغییر فشار در مفصل زانو به وجود بیاید. یعنی زمانی که شما راه می روید یا پاهای خود را حرکت می دهید، یک تاندون یا رباط بیش از حد کشیده می شود و همین موضوع باعث ایجاد صدا می شود. در علم پزشکی به این پدیده «کویتیشن» گفته می شود که خطری برای مفصل محسوب نمی شود و نباید نگران آن شد.
• تغییر شکل غضروف زانو: غضروف زانو به مرور زمان تغییر شکل می دهد. در اثر افزایش سن، ظاهر غضروف غیر متقارن می شود و در نتیجه زمان ایستادن یا چمباتمه زدن صدای قرچ قرچ زانو را خواهید شنید.
• زانوی دونده: سندروم زانوی دونده یا درد در استخوان کشکک زانو، یکی از مسائلی است که باعث ایجاد صدا در زیر استخوان کشکک زانو می شود. این موضوع ناخوشایند برای افرادی که اهل دویدن هستند، بیشتر رایج است.
• گرفتگی رباط ها: رباط، بافتی است که یک استخوان را به استخوان مجاور متصل می کند. وقتی با حرکت ناگهانی پاها، رباط زانو دچار گرفتگی می شود، صدای خاصی از مفصل زانو شنیده می شود.
• آرتروز زانو: با افزایش سن، احتمال ابتلا به آرتروز زانو هم بیشتر می شود. آرتروز زانو باعث می شود که غضروف انتهای استخوان نازک شود و سطح خارجی استخوان از بین برود و در نتیجه با ساییده شدن استخوانها به یکدیگر، از محل مفصل زانو صدای خاصی شنیده شود که با درد همراه است.
• آسیب دیدگی یا پارگی تاندون زانو: اگر صدای زانو هنگام خم شدن و راه رفتن بلند است و به همراه آن شاهد ورم مفصل زانو هستید، رباط و تاندون زانوی شما آسیب دیده است.
• ساییدگی بین کشکک زانو و استخوان ران: یکی دیگر از دلایل صدا دادن زانو، ساییدگی زیاد بین کشکک زانو و استخوان ران است که در علم پزشکی به «کندرو مالاسی پاتلا» معروف است. این مشکل در ورزشکارانی که دوندگی زیادی دارند بیشتر شایع است. اگر بعد از انجام منظم ورزشهایی مانند فوتبال، دو یا تنیس زانوهایتان صدا می دهد، بهتر است این مورد را در نظر داشته باشید. صدا دادن زانو هنگام ورزش به دلیل وجود این مسئله است. ساییدگی بین کشکک زانو و استخوان ران باعث می شود که زانوها هنگام خم و راست شدن صدا بدهد.
• پارگی مینیسک زانو: منیسک زانو، حلقه های غضروفی شکل شبیه به حرف C در زبان انگلیسی هستند که در دو طرف زانو قرار می گیرند و حرکت راحت زانو را راحت تر می کنند. پیچش ناگهانی زانو یا فشار به زانو باعث پارگی منیسک زانو می شود. پارگی منیسک از جمله آسیبهای ورزشی هم محسوب می شود و با درد و ورم زانو همراه است و صدای قرچ قرچ زانو نیز به دلیل همین موضوع است.
• دررفتگی زانو: وقتی استخوانهای زانو از مکان اصلی خود خارج می شوند، رباط های اطرافش نیز پاره می شود و کشکک زانو از جایش منحرف می شود. در نتیجه با حرکت پاها و خم شدن، صدای آزاردهنده ای از زانو شنیده می شود.

راه های پیشگیری از صدا دادن زانو

کم تحرکی و استفاده نکردن از عضلات پا باعث ضعیف شدن عضلات شما می شود و درگیر زانو درد و پادرد می شوید. اگر شما عضلات اطراف زانو از جمله عضله چهار سر ران، عضله همسترینگ و عضلات اطراف زانو را تقویت کنید، می توانید از صدا دادن زانو و مچ پا جلوگیری کنید. کشش ران در حالت ایستاده، حرکت لانج به صورت ایستاده، ماساژ قسمت جلویی ران با رول فومی، تقویت ران، حرکت ورزشی اسکات، کشش عضله ساق پا و فیزیوتراپی از جمله بهترین روشها برای تقویت زانو و پیشگیری از صدا دادن زانو است.

درمان صدا دادن زانو

برای درمان صدا دادن زانو روشهای متعددی وجود دارد که از جمله بهترین این روشها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. کاهش درد و تورم پا با یخ: یکی از بهترین روشها برای کاهش درد و تورم زانو، این است که به زانوهایتان استراحت بدهید و روی آنها یخ بگذارید. سپس پاهایتان را بالا نگه دارید. این چرخه را به مدت چند روز تکرار کنید.
2. استفاده از بانداژهای کشی: با استفاده از بانداژهای کشی، شما به مفصل زانوهای خود کمی فشار وارد می کنید و از تورم و خونریزی بیشتر جلوگیری خواهید کرد.
3. استفاده از داروهای ضد التهاب: مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن‌، درد شما را کمتر می کند.
4. تقویت زانو با حرکات کششی: فیزیوتراپی و انجام حرکات کششی باعث تقویت عضله چهارسر ران و عضله همسترینگ شما می شود و صدای تق تق زانو را کاهش می دهد.
5. جراحی ارتوپدی زانو: اگر مشکل صدا دادن زانو به دلیل پارگی مینیسک، پارگی رباط صلیبی قدامی یا پارگی رباط جانبی داخلی باشد، احتمالا پزشک متخصص به شما پیشنهاد می کند که عمل جراحی زانو را انجام دهید.

درمان قطعی صدای زانو

اگر می خواهید صدای تق تق زانوهای شما به صورت قطعی درمان شوند و دیگر بابت این موضوع اذیت نشوید، باید در انتخاب پزشک متخصص ارتوپد دقت داشته باشید و بهترین فوق تخصص زانو را برای درمان انتخاب کنید. زیرا پزشک فوق تخصص زانو ابتدا زانوهایتان را کاملا معاینه می کند و با توجه به وضعیت جسمانی شما، بهترین روش درمانی را برایتان انتخاب می کند.

بدترین کار برای درمان صدای زانو، درمانهای خودسرانه و بدون نظارت پزشک است؛ زیرا مشکلات جدی تر و عوارض خطرناک را به دنبال دارد. به همین دلیل، اگر زانوهای شما صدا می دهد و زانو درد هم دارید، مراجعه سریع به پزشک متخصص زانو را به شما توصیه می کنیم تا سریعتر مشکلتان برطرف شود و زانوهای شما بیشتر آسیب نبینند. شاید بپرسید برای درمان قفل شدن زانو بهتر است به کدام پزشک ارتوپد مراجعه کنید؟

تمرینات ورزشی برای درمان تق تق زانو

دوستان توجه بفرمایید که کلیه اطلاعات و مطالب این ویدئو یا وب سایت فقط برای اطلاع رسانی و نمایش است. هدف این نیست که به عنوان جایگزینی برای مشاوره، تشخیص و یا درمان پزشکی با یک متخصص باشد.
حتما قبل از انجام هر کاری که در این سایت یا سایت های دیگر مشاهده می کنید ، با پزشک ارتوپد خود مشورت کنید.

پزشک فوق تخصص زانو برای درمان صدا دادن زانو

اگر می خواهید زانوهایتان را درمان کنید و دیگر شاهد درد و ناراحتی و صدای تق تق در زانوهایتان نباشید، نزد دکتر شهرستانی ویزیت شوید تا بهترین روش درمان صدای زانو را نزد این پزشک فوق تخصص زانو پیدا کنید. شما می توانید قبل از انجام هر روش درمانی، ابتدا با دکتر شهرستانی مشاوره داشته باشید. چنانچه می خواهید مشکلتان را با یکی از بهترین پزشکان جراح ارتوپد در ایران مطرح کنید، با شماره های درج شده در پایین سایت در تماس باشید یا به آیدی پیج اینستاگرام دکتر شهرستانی پیام دهید.