کیست بیکر به توده یا کیسه های پر از مایع گفته می شود که در پشت زانو ایجاد می شوند. این عارضه معمولا ناشی از آسیب زانو یا شرایطی مانند آرتروز زانو است. احساس درد ناشی از کیست بیکر، بسته به میازن پیشرفت بیماری، در افراد متفاوت است. در شرایطی که بیماری پیشرفت کرده باشد، معمولا مصرف مسکن ها و انجام تمرینات ورزشی اثربخش نخواهد بود و نیاز به انجام عمل جراحی وجود خواهد داشت. در ادامه این مطلب، به بررسی علائم کیست بیکر و روشهای درمان آن خواهیم پرداخت.

کیست بیکر که به عنوان کیست پوپلیتئال یا کیست سینوویال نیز شناخته می شود، یک توده نرم و پر از مایع است که در پشت زانو ایجاد می شود. مانند بسیاری از بیماری ها و اختلالات، این کیست نیز به نام پزشکی که اولین بار آن را شناسایی کرد، نامگذاری شده است. در اواسط دهه 1800، دکتر ویلیام مورانت بیکر به این نتیجه رسید که کیست های پوپلیتئال به دلیل خروج مایع از مفصل آسیب دیده زانو ، ایجاد می شوند. هنگامی که ساختار داخل یا اطراف مفصل آسیب می بینند، زانو مایع اضافی تولید می کند که فقط می تواند یک طرف جریان داشته باشد، به همین دلیل یک کیست در پشت زانو تشکیل می دهد.

چه چیزی باعث ایجاد کیست بیکر می شود؟

کیست بیکر نتیجه آسیب مفصلی است که باعث تورم در زانو می شود. برخی از عوامل تأثیرگذار در شکلگیری کیست بیکر عبارت هستند از:

• آرتروز (استئوآرتریت یا روماتوئید).
• وارد شدن آسیب مستقیم به زانو (پارگی مینیسک یا پارگی رباط).
• التهاب.
• نقرس.

علائم کیست بیکر چیست؟

کیست بیکر در برخی موارد بدون علائم و درد است. در این شرایط معمولا فرد تنها درد ناشی از آسیب دیدن زانو را احساس می کند، دردی که منجر به شکلگیری کیست شده است، نه درد ناشی و مستقیم از کیست! اما هر گونه فشاری می تواند باعث شود که این توده یا زانو شما بزرگ شده یا اصطلاحا ورم کند. هنگامی که زانو یا کیست متورم می شود، درد افزایش می یابد و دامنه حرکتی زانو کاهش می یابد. در این شرایط، علائم کیست بیکر عبارت هستند از:

• ایجاد یک توده پر از مایع در پشت زانو.
• احساس درد در ناحیه زانو
• سفت شدن زانو
• محدود شدن دامنه حرکتی و توانایی خم کردن زانو.
• تورم زانو ویا ساق پا.

گاهی اوقات، کیست بیکر می تواند باعث تورم و قرمزی در ساق پا شود که شبیه علائم لخته خون است. شکلگیری لخته خون در پزشکی یک وضعیت اضطراری است. اگر شما هم این علامت را دارید، هرچه سریعتر به یک فوق تخصص زانو مراجعه کنید. جراح متخصص مشخص خواهد کرد که این تورم و قرمزی ناشی از کیست بیکر است یا تشکیل شدن لخته خون.

کیست بیکر چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص دقیق کیست بیکر، نیاز به انجام معاینه دقیق پزشکی است. در طی معاینه، پزشک برای تشخیص هرچه دقیقتر، در خصوص موارد زیر از شما سوال خواهد کرد:

• تاریخچه پزشکی: پزشک از شما در مورد هر گونه آسیب قبلی که به زانو وارد شده است و به طور کلی وضعیت جسمانی شما، سوال خواهد کرد.
• انجام آزمایش X-ray: گرچه از این آزمایش برای تشخیص مستقیم کیست بیکر استفاده نمی شود، اما میتوان از آن برای تشخیص آرتروز استفاده کرد. همانطور که پیش از این گفته شد، آرتروز یکی از دلایل احتمالی شکل گیری کیست بیکر است.
• انجام آزمایش آم آر آی: MRI از امواج مغناطیسی به جای اشعه ایکس برای نشان دادن تصاویر دقیق داخل بدن استفاده می کند. این آزمایش می تواند اطلاعات بیشتری در مورد آنچه که ممکن است باعث ایجاد کیست بیکر شود اطلاعات دقیقی در اختیار پزشک قرار میدهد.
• اولتراسوند: یک آزمایش ساده و بدون درد، سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی برای تعیین جامد یا مایع بودن توده است.

کیست بیکر چگونه درمان می شود؟

درمان کیست بیکر معمولا با گزینه های غیر جراحی شروع می شود. یکی از روش های قدیمی که فیزیوتراپ ها و جراحان ارتوپد برای دهه ها برای تسکین تورم ناشی از آسیب مفاصل از آن استفاده کرده اند، روش RICE است: استراحت، یخ، فشرده سازی، قرار دادن زانو در ارتفاع.

روش های غیر جراحی برای درمان کیست بیکر

به طور معمول، در ابتدا پزشک برای درمان کیست بیکر، روش های غیر جراحی را توصیه و پیشنهاد میکند. درمان هایی که در این مرحله پیشنهاد می شوند، معمولا تمرین هایی هستند که با انجام آنها در خانه و به تنهایی، علائم شما تا حد زیادی بهبود می یابد. برخی از این تمرینها عبارت هستند از:

• استراحت دادن به پا
• قرار دادن یخ روی زانو.
• استفاده از زانو بند برای کاهش تورم مفاصل
• بالا قرار دادن زانو در هنگام استراحت
• مصرف داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن.
• حفظ سلامت کلی بدن و تناسب اندام برای کاهش فشار وارد شده به زانو
• اجتناب از انجام فعالیت هایی که باعث فشار آوردن به زانو می شوند.
• استفاده از عصا هنگام راه رفتن
• مراجعه به فیزیوتراپی

جراحی کیست بیکر

گرچه جراحی اولین درمان پیشنهادی برای کیست بیکر نیست، اما در برخی موارد به جز جراحی روشی برای کاهش درد کیست بیکر نیست. در صورتی که علائم زیر را داشته باشید، احتمالا انجام جراحی پیشنهاد می شود:

• شدت یافتن احساس درد در ناحیه زانو
• محدود شدن دامنه حرکتی زانو

1. تخلیه کیست: در این روش پزشک با استفاده از سوزن های مخصوص، مایع موجود در کیست را خارج می کند.
2. جراحی آرتروسکوپی زانو: از این روش می توان برای تشخیص و درمان آسیب وارد شده به زانو استفاده کرد. در این روش جراح یک برش کوچک در زانو ایجاد می کند و وسیله ای به نام آرتروسکوپ (ابزاری انعطاف پذیر با دوربینی در انتهای آن) را وارد زانو می کند.
3. استئوتومی زانو: در این روش، جراح شما بخشی از استخوان را برش می دهد تا آسیب وارد شده به زانوی شما را اصلاح کند. این جراحی می تواند گزینه ای برای کسانی باشد که درد زانو به دلیل ابتلا به آرتروز دارند.

دوره نقاهت بعد از انجام جراحی کیست بیکر

زمان بهبودی بعد از جراحی می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. با این حاال برخی از نکاتی که در حین بهبودی باید در نظر داشته باشید عبارتند از:

• پرهیز از انجام فعالیت های سنگین.
• تمام داروهای ضد درد و آنتی بیوتیک خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
• مراجعه مجدد به متخصص ارتوپدی به طور منظم بعد از انجام جراحی.
• انجام فیزیوتراپی برای تقویت زانو

عوارض ناشی از عدم درمان کیست بیکر چیست؟

لازم به ذکر است که تمامی انواع کیست بیکر، به خودی خود درمان نمی شوند. در صورتی که این کیستها را بدون درمان رها کنید، همیشه احساس درد را در ناحیه زانو خواهید داشت. اما در برخی موارد اگر کیست درمان نشود ممکن است خود به خود از بین برود. با این حال عوارض ناشی از عدم درمان کیست بیکر عبارت هستند از:

• بدتر شدن احساس درد
• بزرگ شدن کیست بیکر
• ترکین کیست و کبودی شدن ساق پا یا زانو

روش های جلوگیری از ابتلا به کیست بیکر چیست؟

بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا کیست بیکر، جلوگیری از آسیب دیدگی زانو است. چند راه جلوگیری از آسیب به زانو عبارتند از:

• پوشیدن کفش مناسب.
• گرم کردن بدن قبل از ورزش و سرد کردن آن بعد از ورزش
• اجتناب از انجام فعالیت های سنگین بعد از آسیب دیدن زانو

نتیجه گیری

کیست بیکر، به عارضه ای گفته می شود که طی آن مایعی در ناحیه پشت زانو جمع می شود. کیست بیکر ممکن است به خودی خود از بین برود و در موارد نادری به انجام جراحی نیاز است. با این حال، پیشگیری بهتر از درمان است و بهتر است که از آسیب دیدن زانو جلوگیری کنید.