شکستگی باز که به آن شکستگی مرکب نیز می گویند، شکستگی است که در آن یک زخم باز یا شکاف در پوست نزدیک محل شکستگی استخوان وجود دارد. بیشتر اوقات، این زخم به دلیل شکستن یک تکه استخوان در لحظه آسیب ایجاد میشود.
شکستگی باز نیاز به درمان متفاوتی نسبت به شکستگی بسته دارد که در آن زخم باز وجود ندارد. وقتی پوست باز میشود، باکتریهای ناشی از خاک و سایر آلایندهها میتوانند وارد زخم شده و باعث عفونت شوند. به همین دلیل، درمان اولیه شکستگی باز بر پیشگیری از عفونت در محل آسیب تمرکز دارد. زخم، بافتها و استخوان باید در اسرع وقت در یک روش جراحی تمیز شوند. استخوان شکسته نیز معمولاً با یک روش جراحی تثبیت میشود تا زخم بهبود یابد.
علت شکستگی باز
بیشتر شکستگیهای باز در اثر نوعی تصادف با شدت زیاد، مانند برخورد با وسیله نقلیه موتوری ایجاد میشوند. این بیماران اغلب آسیبهای دیگری نیز در سایر قسمتهای بدن خواهند داشت.
شکستگی باز میتواند ناشی از یک حادثه نه چندان شدید هم، مانند زمین خوردن ساده در خانه یا آسیب در ورزش ایجاد شود.
شرح
شکستگیهای باز از نظر شدت بسیار متفاوت است. در بسیاری از آسیبهای شدید، آسیب پوستی آشکار است و استخوان بیرون زده از میان زخم دیده میشود. در موارد دیگر، زخم ممکن است بزرگتر از یک حفره کوچک نباشد.
در هر دو حالت، آسیب به بافتهای نرم اطراف استخوان – از جمله عضلات، تاندونها، اعصاب، سیاهرگها و شریانها – میتواند گسترده شود. به همین دلیل هر شکستگی حاد (جدی) با زخم باز در آن قسمت، شکستگی باز محسوب میشود.
شدت شکستگی باز به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- اندازه و تعداد قطعات شکستگی
- آسیب به بافتهای نرم اطراف (عضلات، تاندونها، و غیره)
- محل زخم و اینکه آیا بافتهای نرم آن قسمت خون رسانی خوبی دارند یا خیر
آلودگی
تا حدی، محیطی که در آن شکستگی باز رخ میدهد بر میزان آلودگی تأثیر میگذارد. عواملی مانند خاک، شیشه شکسته، علف، گل و حتی لباس خود بیمار میتواند به داخل زخم باز وارد شود. دانستن محیطی که آسیب در آن رخ داده میتواند به متخصص ارتوپد کمک کند تا بهترین روش درمانی را تعیین کند.
عفونت
شکستگیهای باز خطرعفونت فوری را به همراه دارد. به طور کلی، هر چه آسیب بیشتر به استخوان و بافت نرم وارد شود، خطر عفونت بیشتر است.
درمان عفونت استخوان ممکن است دشوار باشد. بیمار به آنتی بیوتیک های طولانی و چندین روش جراحی نیاز خواهد داشت. در موارد شدید که عفونت قابل درمان نیست و زندگی بیمار در خطر است، حتی ممکن است قطع عضو انجام شود. به همین دلیل، پیشگیری از عفونت تمرکز اصلی درمان اولیه است.
معاینه پزشک و درمان اولیه
اکثر بیماران با شکستگیهای باز برای درمان اولیه به اورژانس مراجعه میکنند.
معاینه فیزیکی
در اورژانس، پزشک یا جراح زانو موارد زیر را انجام میدهد:
- ارزیابی اولیه را انجام داده و آسیبهای دیگر را بررسی میکند.
- میپرسد که آسیب شما چگونه و کجا رخ داده است.
- در مورد سابقه پزشکیتان میپرسد.
- محل زخم و شکستگی را بررسی کرده، آسیب به بافتهای نرم، اعصاب و گردش خون را معیانه میکند. وقتی زخمی در آن ناحیه استخوان شکسته وجود داشته باشد، فرض بر این است که شکستگی باز وجود دارد.
معاینات عکس برداری
پزشک برای کمک به تعیین میزان شکستگی، عکسبرداری با اشعه ایکس را تجویز میکند. اشعه ایکس تعداد شکستگیهای استخوان و همچنین موقعیت و درجه جدایی (جابه جایی) بین قطعات استخوانی را نشان میدهد.
در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، پزشک ممکن است اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا نوع دیگری از آزمایش عکس برداری را تجویز کند.
آنتی بیوتیک و کزاز
برای کمک به جلوگیری از عفونت، آنتی بیوتیک در اورژانس به شما داده میشود. همچنین اگر در 5 سال گذشته واکسن کزاز دریافت نکرده باشید، به شما این واکسن زده میشود.
تثبیت آسیب
زخم شما با باند پوشانده میشود. پزشک اغلب عضو آسیب دیده را در یک گچ نرم تثبیت میکند تا استخوانها را تا زمانی که برای عمل جراحی منتقل شوید، ثابت نگه دارد.
درمان
تقریباً تمام شکستگیهای باز با جراحی درمان میشوند. مهم است که در اسرع وقت عمل جراحی را انجام دهید تا زخم باز برای جلوگیری از عفونت تمیز شود.
دبریدمان و شستشو
اینها اولین گامها برای کنترل خطر عفونت هستند.
- در دبریدمان، پزشک تمام مواد خارجی و آلوده – و همچنین بافت آسیب دیده را از زخم خارج میکند. اگر زخم کوچک باشد، ممکن است لازم باشد زخم بزرگتری ایجاد شود تا بتوان به تمام نواحی آسیبدیده استخوان و بافت نرم دسترسی داشت.
- سپس زخم شستشو داده میشود یا با مایع شسته میشود.
وقتی زخم تمیز شد، پزشک شکستگی را ارزیابی کرده و استخوانها را تثبیت میکند. شکستگیهای باز با تثبیت کننده داخلی یا خارجی درمان میشوند.
تثبیت داخلی
در این روش، پزشک شما ایمپلنتهای فلزی – مانند صفحات، میلهها یا پیچها – را روی سطح یا داخل استخوان شکسته قرار میدهد. ایمپلنتها موقعیت استخوان را حفظ میکنند و آن را در کنار هم نگه میدارند تا زمانی که شکستگی بهبود یابد.
تثبیت داخلی را میتوان در این شرایط انجام داد:
- در طول جراحی اولیه، پس از تمیز کردن شکستگی
- در جراحی بعدی اگر پوست و عضله برای بهبودی به زمان نیاز دارند
پس از تثبیت داخلی، اندام آسیب دیده برای علائم عفونت تحت نظر قرار میگیرد. برای کمک به جلوگیری از عفونت برای مدتی به شما آنتی بیوتیک داده میشود. در طول فرآیند بهبودی، پزشک محل آسیب را بررسی میکند تا مطمئن شود هیچ نشانهای از عفونت وجود ندارد.
تثبیت خارجی
اگر زخم و استخوانهای شکسته شما هنوز برای ایمپلنت دائمی آماده نباشد، ممکن است از تثبیت کننده خارجی روی اندام آسیب دیده استفاده شود. اغلب شکستگیهای باز شدید ابتدا با تثبیت خارجی ثابت میشوند.
در این عمل، پزشک پیچها یا پینهای فلزی را از پوست به استخوان در بالا و پایین محل شکستگی وارد میکند. پینها و پیچها از پوست بیرون میآیند، جایی که به میلههای فلزی یا فیبر کربنی متصل میشوند.
تثبیت کننده خارجی این مزیت را دارد که استخوان شکسته را ثابت نگه میدارد در حالی که پزشک به زخم رسیدگی میکند. در برخی موارد، زخم ممکن است به دبریدمان بیشتر یا پیوند پوست و بافت برای پوشاندن استخوان آسیب دیده نیاز داشته باشد.
در بیشتر موارد، یک نگهدارنده خارجی فقط تا زمانی که انجام تثبیت داخلی ایمن باشد در جای خود نگه داشته میشود. با این حال، گاهی اوقات از نگه دارنده خارجی برای تثبیت استخوانها تا زمان بهبودی کامل استفاده میشود. سپس در روش بعدی هنگامی که شکستگی بهبود یافت، برداشته میشود.
درمان زخمهای پیچیدهتر
برخی از شکستگیهای باز دارای زخمهای بزرگ با آسیب شدید به پوست و بافت عضلانی هستند. این زخمها اغلب بزرگتر از آن هستند که بخیه زده شوند. در این شرایط، پزشک به طور موقت زخم را میپوشاند تا به کاهش خطر عفونت و بهبود کمک کند.
انواع مختلفی از پانسمانها وجود دارد که میتوان از آنها برای پوشش موقت استفاده کرد. در بسیاری از موارد، از یک پانسمان نیمه تراوا برا بستن زخم استفاده میشود تا زمانی که بتوان آن را برای همیشه ببندد. این نوع پانسمان اجازه میدهد تا اکسیژن و دی اکسید کربن از آن عبور کند در حالی که آلایندهها (مانند باکتریها) و آب را مسدود میکند.
برخی از شکستگیهای باز دارای زخمهای بزرگ با آسیب شدید به پوست و بافت عضلانی هستند. این زخمها اغلب بزرگتر از آن هستند که بخیه زده شوند. در این شرایط، پزشک به طور موقت زخم را میپوشاند تا به کاهش خطر عفونت و بهبود کمک کند.
انواع مختلفی از پانسمانها وجود دارد که میتوان از آنها برای پوشش موقت استفاده کرد. در بسیاری از موارد، از یک پانسمان نیمه تراوا برا بستن زخم استفاده میشود تا زمانی که بتوان آن را برای همیشه ببندد. این نوع پانسمان اجازه میدهد تا اکسیژن و دی اکسید کربن از آن عبور کند در حالی که آلایندهها (مانند باکتریها) و آب را مسدود میکند.
دانههای آنتی بیوتیک ممکن است برای کمک به جلوگیری از عفونت در طول پوشش موقت زخم استفاده شود.
پس از مدتی، از یک تکنیک دائمی برای بستن زخم استفاده میشود. تکنیکهای دائمی برای پوشاندن زخم عبارتند از:
- پیوند پوست. اگر فقط آسیب به پوست باشد، میتوان تکهای از پوست را از قسمت دیگری از بدن برداشت و برای پوشاندن زخم استفاده کرد.
- فلپ موضعی. بافت عضلانی از یک ناحیه مجاور در همان اندام میتواند به داخل زخم منتقل شود تا آسیب را بپوشاند.
- فلپ آزاد. بافت را میتوان از قسمت دیگری از بدن، معمولاً از ران، پشت، پهلو یا شکم منتقل کرد. عمل فلپ آزاد اغلب توسط یک جراحی مویرگی انجام میشود که میتواند گردش خون را در فلپ برقرار کند.
عوارض شکستگی باز
عفونت
این شایعترین عارضه شکستگیهای باز است. عفونت نتیجه ورود باکتری به زخم در زمان آسیب است.
عفونت میتواند در اوایل بهبودی یا خیلی دیرتر پس از بهبود زخم و شکستگی رخ دهد. عفونت استخوان گاه مزمن بوده (استئومیلیت- عفونت استخوان) و منجر به جراحیهای بیشتر شود.
جوش نخوردن
برخی از شکستگیهای باز ممکن است به دلیل آسیب به جریان خون در اطراف استخوان در زمان آسیب، در بهبودی مشکل داشته باشند. وقتی استخوان شکستهترمیم نمیشود، به آن جوش نخوردن می گویند. اگر استخوان التیام نیابد، ممکن است به جراحی بیشتری با استفاده از تکنیکهایی برای تشویق به بهبود نیاز داشته باشید.
سندرم کمپارتمان
این وضعیت بسیار دردناک زمانی ایجاد میشود که دست یا پای آسیبدیده متورم میشود و فشار درون ماهیچهها ایجاد میشود. وقتی این اتفاق می افتد، شما نیاز به جراحی فوری برای کاهش فشار دارید. در صورت عدم درمان، سندرم کمپارتمان میتواند منجر به آسیب دائمی بافت و از دست دادن عملکرد در اندام شود.
ریکاوری
بازگشت به فعالیت
بازه زمانی بازگشت به فعالیتهای روزانه بستگی به نوع شکستگی و شدت آسیب دارد. برخی از شکستگیها ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا بهبود یابد. به عنوان مثال، شکستگیهای ساق پا، جایی که استخوان درشت نی درست زیر پوست قرار دارد، نسبت به شکستگیهای ران یا بازو، جایی که پتانسیل بهبودی بیشتر است، بهبودی طولانیتر دارند. بیماران مبتلا به مشکلات پزشکی که بر گردش خون (جریان خون) تأثیر میگذارد، مانند دیابت یا بیماری نارسایی شریانی، ممکن است بهبودی کندتری را تجربه کنند.
معمولاً سفتی، درد و ضعف وجود دارد که ممکن است یک سال یا بیشتر پس از آسیب بهبود یابد. پزشک در مورد نگرانیها و انتظارات با شما صحبت خواهد کرد. آنها همچنین در مورد تأثیر آسیب بر فعالیتهای روزمره زندگی، از جمله کار، مسئولیتهای خانوادگی و فعالیتهای تفریحی توضیح میدهند.
فیزیوتراپی
درمان موفقیت آمیز شکستگی باز بستگی زیادی به همکاری شما دارد. انجام تمرینات خاص هم در طول و هم بعد از فرآیند بهبودی برای کمک به بازیابی قدرت عضلانی، حرکت مفاصل و انعطاف پذیری ضروری است. پزشک یا فیزیوتراپیست شما یک برنامه ورزشی توانبخشی پیشنهاد میکند.