یکی از آسیب های جدی زانو، دررفتگی زانو است. در این عارضه، نیروی بسیار زیادی به مفصل زانو وارد می شود که باعث پاره شدن لیگامان های طرفی و متقاطع می شود و در نتیجه، استخوان زانو به هیچ قسمتی متصل نیست و از جای خود در می رود!
در رفتگی زانو باعث می شود که حرکت دادن زانو با درد شدیدی همراه باشد و فرد نتواند راه برود و حتی روی پاهایش بایستد! دررفتگی زانو با تغییر شکل زانو و متورم شدن زانو همراه است که به خوبی قابل مشاهده است.
وقتی زانو از جای اصلی خود منحرف می شود، خیلی راحت می تواند به عروق و اعصاب اطراف مفصل زانو آسیب برساند و آنها را تحت فشار بگذارد. هر گونه آسیب به رگهای اطراف زانو باعث می شود که فرآیند خونرسانی به زانو مختل شود و در نتیجه ساق پا و قسمتهای اطراف زانو سیاه شود! این موضوع گاهی باعث مختل شدن حس حرکت پا، نوعی فلجی موقت و بی حسی می شود! برای تشخیص در رفتگی زانو باید رادیوگرافی و تصویر برداری از زانو انجام شود.
چرا دررفتگی زانو اتفاق می افتد؟
وقتی نیروهای زیاد و ناگهانی به استخوان زانو وارد شود، این موضوع می تواند باعث دررفتگی زانو شود. گاهی اوقات این ضربه ها و حوادث تنها به کشکک زانو آسیب می رساند و باعث در رفتگی کشکک زانو می شود و گاهی اوقات نیز کل زانو را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر ضربه وارد شده به زانو شدید باشد، رباط ها(لیگامان ها)نیز آسیب می بینند.
علائم در رفتگی کشکک زانو
اولین علامت دررفتگی کشکک زانو، درد شدیدی است که فرد را درگیر می کند. البته این موضوع تنها با درد همراه نیست؛ بلکه باعث تورم و تغییر فرم مفصل زانو نیز می شود. خونریزی، التهاب، باد کردن زانو، بی حسی و درد شدید از جمله نشانه های در رفتگی زانو هستند.
معمولا آسیب های زانو به این صورت هستند که با خود آسیب های بیشتری به همراه دارند. دررفتگی زانو نیز می تواند باعث پاره شدن یا بسته شدن رگ های پشت زانو شود، به عصب نازک نی آسیب برساند یا فرد را درگیر ترومبوز وریدی عمقی کند.
علت در رفتن زانو
وقتی ضربه شدید و ناگهانی به زانو وارد شود، استخوانهای زانو از جای خود حرکت می کنند و فرد دچار در رفتگی کشکک زانو می شود. زمین خوردن، ضربه به زانو، پیچ خوردن زانو، تصادف و آسیبهای ورزشی از جمله اصلی ترین دلایل دررفتگی زانو هستند. گاهی اوقات دررفتگی کشکک زانو بسیار شدید است و گاهی اوقات هم فرد دچار دررفتگی جزئی زانو می شود.
روش تشخیص دررفتگی زانو
تشخیص آسیب به زانو و درمان زانو درد، فقط باید توسط پزشک متخصص ارتوپدی انجام شود. برای تشخیص دررفتگی زانو، پزشک متخصص ابتدا بافتهای اطراف، رگهای خونی و اعصاب را بررسی می کند. همچنین پزشک متخصص در جلسه معاینه، میزان آسیب به رباط های خلفی و قدامی را می سنجد و وضعیت رباط های جانبی را نیز بررسی می کند. همچنین وضعیت غضروف و مینیسک را نیز بررسی خواهد کرد.
برای تعیین وضعیت استخوانهای زانو و میزان آسیب به آنها باید تصویر برداری با اشعه ایکس و سی تی اسکن انجام شود. گاهی اوقات نیز باید فرد MRI شود تا جزئیات تاندونها، غضروف ها، رباط ها و بافت های نرم بررسی شود.
اگر دررفتگی کشکک زانو با آسیب های دیگر مانند انسداد و پارگی رگها همراه باشد، پزشک متخصص سی تی آنژیوگرافی را تجویز می کند تا ماده رنگی به رگها تزریق شود و مسیر گردش خون در اطراف زانو نشان داده شود. با این کار، پزشک به پارگی یا انسداد رگها در اطراف زانو پی می برد.
اهمیت مراجعه به پزشک متخصص باتجربه برای درمان مشکلات زانو
برای تشخیص دررفتگی کشکک زانو شما باید به بهترین ارتوپد تهران یا شهر خود مراجعه کنید مراجعه کنید و از معاینه زانوها در منزل خودداری کنید؛ زیرا این کار معمولا با آسیب های بیشتر همراه است!
بعد از تشخیص دررفتگی زانو، نوبت به درمان آن می رسد که باز هم باید طبق نظر پزشک متخصص ارتوپدی درمان انجام شود.
درمان دررفتگی زانو
گاهی اوقات دررفتگی زانو به قدری شدید است که تنها با جراحی قابل درمان است. عمل جراحی برای ترمیم غضروف، رفع پارگی مینیسک زانو و ترمیم رباط پاره شده انجام می شود. گاهی اوقات هم دررفتگی جزئی زانو با فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی قابل درمان است.
برای درمان این مشکل، باید ساختار و بافت های زانو را به حالت طبیعی برگرداند و وضعیت درست زانو را ثابت نگه داشت تا میزان آسیب به رگهای خونی و بافتهای عصبی کنترل شود.
از آنجایی که زانو از جای اصلی خود خارج شده است، باید آن را سریع به وضعیت طبیعی برگرداند. اگر مفصل زانو زیاد منحرف نشده باشد، با نیروی کم و بدون بیهوشی می توان مفصل زانو را جا انداخت؛ اما اگر بافتها در بین قطعات زانو گیر افتاده باشند؛ باید عمل جراحی زانو انجام شود. پس از اینکه مفصل زانو با روش جراحی یا روش بسته جا اندازی شد، باید مدتی به زانو استراحت داد تا بهبود پیدا کند. سپس با انجام جلسات فیزیوتراپی باید لیگامانهای آسیب دیده را ترمیم کرد.
اولین اقدامات پس از دررفتگی زانو
بعد از دررفتگی کشکک زانو، می توانید از کمپرس یخ روی زانو استفاده کنید و استراحت کنید. سعی کنید دراز بکشید و زانو را بالاتر از سرتان نگه دارید. این کار باعث می شود که جلوی آسیبهای بیشتر به بافت زانو را بگیرید. سپس هرچه سریعتر به پزشک متخصص ارتوپدی یا جراح زانو مراجعه کنید تا زانوی شما را معاینه کند. بعضی موارد در رفتگی زانو با روشهای غیرجراحی قابل درمان است و فقط باید به زانو استراحت بدهید و از عصا برای راه رفتن استفاده کنید تا فشار وارده به زانو کمتر شود و به مرور زمان به وضعیت طبیعی اش برگردد.
معمولا برای تقویت عضلات اطراف زانو و بازگشت فرم زانو به حالت طبیعی، پزشک متخصص زانو به بیمار، انجام تمرینات خاص و فیزیوتراپی را توصیه می کند تا وضعیت زانو به حالت اولش برگردد و درد کمتری داشته باشد.
همچنین دقت داشته باشید که از وارد شدن ضربه به زانو در آینده نیز پیشگیری کنید تا دوباره زانوهای شما آسیب نبینند؛ زیرا بعد از دررفتگی اول، آسیبهای بعدی زانو جدی تر هستند!
نکته بسیار مهم این است که درمان این مشکل باید طبق نظر فوق تخصص زانو و با توجه به میزان آسیب به زانو انجام شود. اگر دچار دررفتگی زانو شده اید و شاهد درد، قرمزی، خونریزی یا التهاب زانو هستید، قبل از هر کاری سریعا برای درمان خود اقدام کنید تا دچار سفتی زانو، کوتاه شدن رباط ها و انسداد عروق نشوید.
