آرتریت مچ دست

آرتریت شامل التهاب یک یا چند مفصل است. درد و سفتی جزء علائم متداول آرتریت محسوب می شوند، و در زمان بروز این علائم در مچ دست، فعالیت های ساده روزمره می تواند با مشکل مواجه شود.

آرتریت انواع مختلفی دارد و بیش تر این موارد می توانند مچ دست را درگیر کنند. هرچند شدت علائم مربوط به آرتریت می تواند متفاوت باشد، اما اکثر بیماری های مربوط به آرتریت مزمن هستند. این به این معنی است که طولانی مدت و حتی دائمی هستند و درنهایت می توانند آسیب مفصلی جدی ایجاد کنند.

مچ دست یک مفصل پیچیده محسوب می شود و در حقیقت از چند مفصل کوچک تشکیل شده است. استخوان ها در وضعیت سلامتی در حین حرکت به راحتی بر روی یکدیگر می لغزند و بواسطه غضروف صاف پوشاننده رویه های مفصلی محافظت می شوند. آرتریت به این غضروف آسیب وارد می کند. با پیشرفت بیماری، به تدریج غضروف از بین می رود. بدون یک رویه مفصلی صاف، استخوان ها در مقابل یکدیگر سایش پیدا می کنند، و به آسیب مفصلی منجر می شود که نمی توان آن را ترمیم کرد.

گرچه در حال حاضر هیچ درمانی برای آرتریت وجود ندارد، گزینه های درمانی متعددی به منظور کمک به تسکین علائم وجود دارند. برخی گزینه ها نیز ممکن است پیشرفت آسیب مفصلی را آهسته نمایند. بسیاری از بیماران با درمان مناسب، قادر به کنترل علائم و حفظ فعالیت هستند.

آناتومی مچ دست

مچ دست مفصلی پیچیده محسوب می شود که دست را به بازو متصل می کند. توسط دو استخوان بازو، رادیوس(زند زبرین) و اولنا(زند زیرین)، و هشت استخوان کارپال کوچک(خرده دست) تشکیل می شود. استخوان های کارپال در دو ردیف در ریشه دست قرار گرفته اند. چهار استخوان در هر ردیف وجود دارد.

رویه مفصلی هر استخوان با غضروف مفصلی پوشیده می شود – ماده ای لغزنده که هنگام حرکت دست و مچ دست از استخوان ها حفاظت کرده و به صورت ضربه گیر عمل می کند.

انواع آرتریت مچ دست

هرچند انواع مختلفی از آرتریت وجود دارد، اما سه مورد که در اغلب موارد مچ دست را درگیر می کنند، عبارتند از:

• استئوآرتریت
• آرتریت روماتوئید
• آرتریت بعد از تروما

استئوآرتریت

استئوآرتریت می تواند ناشی از “ساییدگی و پارگی” در مچ دست طبیعی،  به ویژه در افرادی با سابقه خانوادگی آرتریت ایجاد شود. این یک مشکل متداول در بسیاری از افراد پس از رسیدن به میانسالی محسوب می شود، گرچه ممکن است در افراد جوان تر نیز رخ دهد.

در استئوآرتریت، غضروف مفصلی صاف و لغزنده پوشاننده انتهاهای استخوان ها، به تدریج با گذشت زمان از بین می روند. به علت اینکه سطح غضروفی دارای خونرسانی اندک یا فاقد آن هستند، در صورت آسیب یا فرسایش، توانایی ترمیم یا بازسازی اندکی دارند.

با فرسوده شدن غضروف ، ساییده و دچار ناهمواری می شود ، و فضای محافظ بین استخوان ها کاهش می یابد. این می تواند منجر به سایش استخوان ها بر یکدیگر شود و موجب درد و سفتی مفصل می شود.

همچنین استئوآرتریت در مچ دست می تواند ناشی از بیماری Kienböck باشد. در بیماری Kienböck، خونرسانی به یکی از استخوان های کارپال – لونیت – مختل شده، و موجب مرگ استخوان و کلاپس تدریجی می شود. با گذشت زمان، این کلاپس می تواند منجر به تغییر و آرتریت در مفاصل اطراف لونیت شود.

آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن است که می تواند مفاصل مختلفی را در سرتاسر بدن درگیر کند. این وضعیت اغلب در مفاصل کوچک تر، مانند دست و مچ دست، ایجاد می شود.

آرتریت روماتوئید به صورت متقارن رخ می دهد و این بدان معنی است که معمولا مفاصل یکسانی را در دو طرف بدن مبتلا می کند.

آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی محسوب می شود. این بدان معنی است که سیستم ایمنی بدن به بافت های خودی حمله می کند. در آرتریت روماتوئید، سیستم های دفاعی که معمولا از بدن در مقابل عفونت محافظت می کنند به بافت طبیعی صدمه می زنند (مانند غضروف و لیگامان ها) و امکان دارد استخوان را نازک و شکننده کنند.

آرتریت روماتوئید اغلب مفصل بین دو استخوان بازو، رادیوس و اولنا(زند زبرین و زند زیرین)، را مبتلا می کند. دفورمیتی در اولنا می تواند موجب ساییدگی و پارگی احتمالی تاندون های صاف کننده انگشتان شود. این وضعیت می تواند باعث دفورمیتی بیش تر و از دست دادن عملکرد دست شود.

علت دقیق آرتریت روماتوئید مشخص نیست و هیچ عامل ژنتیکی یا محیطی مشخصی وجود ندارد. هر چند یک بیماری ارثی محسوب نمی شود، محققان معتقدند برخی از افراد دارای ژن هایی هستند که احتمال ابتلا به بیماری روماتوئید را در آن ها بیش تر می کند.

آرتریت بعد از تروما

آرتریت بعد از تروما می تواند پس از یک سانحه، مانند شکستگی استخوان مچ دست یا پارگی در یک لیگامان ایجاد شود. این تروما می تواند باعث آسیب مستقیم به غضروف یا تاخیر در پوشش دهی غضروف ناشی از تغییر در نحوه جابجایی استخوان ها بر روی یکدیگر، همانند پس از پارگی لیگامان شود.

آرتریت بعد از تروما می تواند با گذشت سال ها بعد از آسیب اولیه ایجاد شود. یک مفصل اسیب دیده، علیرغم درمان مناسب با گذشت زمان با احتمال بیش تری دچار آرتریت می شود.

علائم آرتریت مچ دست

همه بیماران مبتلا به آرتریت علامت دار نمی شوند. در صورت بروز، شدت آن از بیماری به بیمار دیگر متغیر است. علائم در برخی از بیماران دائمی نیست اما ممکن است بعضی مواقع وابسته به سطح  فعالیت آن ها و سایر عوامل بروز پیدا کند.

علائم آرتریت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد
• تورم
• کاهش دامنه حرکتی یا سفتی
• ضعف مفصلی

 معاینه پزشک

معاینه جسمی

دکتر ارتوپد در مورد سابقه کلی سلامتی و پزشکی با شما صحبت خواهد کرد و از شما می خواهد علائم خود را توصیف کنید. او معاینه دقیق دست و مچ دست شما را انجام می دهد، و موارد زیر را جستجو می کند:

• کاهش دامنه حرکتی
• هر ناحیه دارای درد یا حساسیت
• ناپایداری مفصلی
• تورم یا سایر تغییرات ظاهری

در حین معاینه، پزشک همچنین ممکن است موارد زیر را ارزیابی کند:

تحرک انگشت و انگشت شست – برای تعیین عملکرد مناسب تاندون ها و مفاصل

عملکرد عصبی – برای تعیین ابتلا به بیماری دیگری که ممکن است مچ دست را درگیر کند، مانند سندرم تونل کارپال (تحت فشار قرار گرفتن عصب)

 آزمایش ها

عکس برداری اشعه ایکس. عکس اشعه ایکس تصاویر دقیقی را از ساختارهای متراکمی مانند استخوان ارائه می کند. عکس اشعه ایکس مچ دست به پزشک کمک می کند تا در مورد محل دقیق و شدت آرتریت شما اطلاعات بیش تری کسب کند. همچنین آن ها می توانند به پزشک شما در افتراق بین انواع مختلف آرتریت کمک کنند. ممکن است پزشک آزمایش خون را برای تعیین نوع آرتریت توصیه کند. با وجود آرتریت روماتوئید و سایر انواع آرتریت های التهابی، آموزش خون برای یک تشخیص دقیق حائز اهمیت است. استئوآتریت با ناهنجاری های خون ارتباطی ندارد.

درمان آرتریت مچ دست

هیچ درمانی برای آرتریت وجود ندارد، اما تعدادی روش درمانی وجود دارد که ممکن است به کاهش دفعات بروز علائم و تسکین درد و از دست دادن عملکردی که ممکن است باعث آن شود، کمک می کند.

درمان غیر جراحی

به طور کلی، درمان اولیه آرتریت ماهیتی غیر جراحی دارد و برای کمک به حداقل رساندن علائم طراحی شده است.

گزینه های درمانی غیر جراحی عبارتند از:

• اصلاح فعالیت: محدود کردن یا متوقف کردن فعالیت های تشدید کننده درد، نخستین مرحله تسکین علائم محسوب می شود.
• بی حرکت سازی: استفاده از یک اسپلینت مچ دست برای مدتی کوتاه به حمایت از مفصل کمک می کند و موجب کاهش فشار وارده بر آن در اثر استفاده مکرر و فعالیت ها می شود.
• داروها: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپیرین، ناپروکسن، و ایبوپروفن می تواند به کاهش درد و  تورم کمک کند. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی را می توان مستقیما در پوست ناحیه مفصلی استفاده کرد.

• ورزش: تمرین های ورزشی خاص به بهبود دامنه حرکتی و عملکرد مچ پا کمک خواهد کرد. پزشک یا فیزیوتراپیست می تواند در تهیه یک برنامه ورزشی برآورده کننده نیازهای اختصاصی شما کمک کند.
• تزریق استروئید: کورتیزون یک عامل ضد التهابی قوی است که می توان آن را به داخل مفصل دچار آرتریت تزریق کرد. اگرچه  تزریق کورتیزون می تواند باعث تسکین و کاهش التهاب شود، ممکن است اثرات آن موقتی باشند.
• سایر روش های درمانی: این روش ها ممکن است شامل “خیساندن کنتراست” آب گرم و سرد برای کمک به کاهش تورم باشند.

اگر علائم آرتریت روماتوئید توسط روش های درمانی فوق به قدر کافی کنترل نشود، پزشک ممکن است داروهای اضافی را تجویز کند. این داروها؛ که داروهای ضد روماتیسمی تعدیل کننده ایمنی نامیده می شوند (DMARDs)، برای توقف حمله سیستم ایمنی به مفاصل طراحی شده اند. DMARDها مانند همه داروها، دارای خطرات و مزایای مختص خود هستند. مصرف DMARDها باید توسط یک روماتولوژیست تجویز شود.

درمان جراحی

درصورتیکه درمان غیر جراحی درد شما را تسکین ندهد و کیفیت زندگی به طور قابل توجهی تحت تاثیر آرتریت قرار گیرد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.

هدف از جراحی تسکین درد در عین حال حفظ یا بهبود عملکرد دست است. معمولا، این کار با به حداقل رساندن یا حذف تماس استخوان بر روی استخوان انجام می شود. تعدادی پروسیجر برای آرتریت مچ دست وجود دارد. پزشک درمورد اینکه کدام پروسیجر در مورد شما بهتر جواب می دهد، صحبت خواهد کرد.

کارپکتومی ردیف پروگزیمال: پزشک در این پروسیجر، سه استخوان کارپال را در نزدیک ترین ردیف نسبت به استخوان های بازو خارج می کند. این پروسیجر به منظور کاهش درد و در عین حال حفظ مقداری از تحرک مچ دست طراحی شده است.

فیوژن: اگر تحرک منشاء درد شما باشد، پزشک ممکن است فیوژن را توصیه کند. فیوژن در اصل یک فرآیند “همجوشی” محسوب می شود. ایده اصلی بدینصورت است که فیوژن استخوان ها را با یکدیگر انجام دهیم تا آن ها به صورت یک استخوان واحد و مستحکم ترمیم شوند. نظریه پشت فیوژن بدینصورت است که اگر استخوان های دردناک حرکت نکنند، نباید صدمه ببینند.

پزشک در طول پروسیجر، غضروف آسیب دیده را خارج کرده و سپس از پین، پلیت، یا پیچ برای حفظ مفصل در یک موقعیت ثابت استفاده می کند. استخوان ها با گذشت زمان، شبیه به روش بهبودی انتهاهای شکسته استخوان ها در کنار یکدیگر، فیوژن پیدا می کنند یا رشد می کنند.

در برخی موارد، پزشک می تواند یک فیوژن ناکامل انجام دهد که در آن فقط برخی از استخوان های کارپال با یکدیگر فیوژن پیدا می کنند. این عمل با رویه های مفصلی آسیب دیده می پردازد، اما مفاصل سالم را دست نخورده باقی می گذارد تا برخی حرکات مچ دست حفظ شود.

هر چند در صورتی که آرتریت شما وسیع باشد، فیوژن کامل مچ دست ممکن است ضرورت پیدا کند. همه استخوان های کارپال در این پروسیجر در امتداد رادیوس (یکی از استخوان های بازو) به یکدیگر فیوژن پیدا می کنند. هر چند همه حرکات مچ دست در یک فیوژن کامل حذف می شود، چرخش بازو و حرکت انگشت/ انگشت شست به طور کلی حفظ می شود.

تعویض کامل مفصل مچ دست (آرتروپلاستی). در تعویض کامل مفصل مچ دست، پزشک غضروف و استخوان آسیب دیده مچ دست را خارج کرده و سپس رویه های مفصلی فلزی یا پلاستیکی جدید را به منظور بازگردانی عملکرد مفصل قرار می دهد. تعویض مفصل مچ دست درد آرتریت را کاهش می دهد در حالی که تحرک بیش تری را نسبت به فیوژن امکان پذیر می کند.

زندگی با آرتریت

فهم این مساله که به آرتریت مبتلا هستید می تواند دلسرد کننده باشد، اما مواردی وجود دارند که می توانید برای کاهش تاثیر این وضعیت بر زندگی خود انجام دهید. این موارد عبارتند از:

با پزشک خود صحبت کنید. در صورتی که علائم شما تشدید شده است یا به سختی با آن کنار می آیید، از پزشک خود بخواهید برنامه درمانی شما را بررسی کند و تعیین کند در صورت نیاز چه تغییراتی لازم است.

فعالیت های خود را تغییر دهید. اگر برخی فعالیت ها آرتریت شما را تشدید می کند، این فعالیت ها را کاهش داده یا آن ها را حذف کنید تا در به حداقل رساندن علائم خود کمک کنید.

درمان های جایگزین را امتحان کنید. به نظر می رسد برخی از درمان های جایگزین به کاهش درد آرتریت کمک می کنند. همیشه قبل از امتحان هر روش درمانی جایگزین با پزشک خود صحبت کنید زیرا ممکن است با برنامه درمانی کلی شما تداخل کند.