دست و مچ دست دارای چند مفصل کوچک هستند که با یکدیگر همکاری میکنند تا موجب حرکت شوند، از جمله حرکت ظریف مورد نیاز برای نخ کردن سوزن یا بستن بند کفش. در هنگام درگیری مفاصل توسط آرتریت، فعالیت های روزمره زندگی امکان دارد با مشکل مواجه شود. آرتریت می تواند در بسیاری از مناطق دست و مچ دست رخ دهد و دارای بیش از یک علت باشد.

با گذشت زمان، در صورت عدم درمان آرتریت، استخوان های تشکیل دهنده مفصل می توانند شکل طبیعی خود را از دست دهند. این باعث درد و محدودیت بیشتر حرکتی می شود.

آرتریت دست چیست

به زبان ساده، آرتریت التهاب یک یا چند مفصل است. شایع ترین انواع آرتریت، استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید هستند، اما بیش از ۱۰۰ شکل مختلف از آن وجود دارد.

مفاصل سالم به علت بافت نرم و لغزنده ای به نام غضروف مفصلی به راحتی حرکت می کنند. غضروف انتهای استخوان ها را می پوشاند و یک سطح لغزنده و صاف برای مفصل فراهم می کند. این سطح صاف توسط مایعی روان می شود که شبیه روغن به نظر می رسد. غضروف توسط یک پوشش مفصلی به نام سینوویوم تولید می شود.

بیماری

در هنگام وقوع آرتریت ناشی از بیماری، بروز علائم تدریجی است و غضروف به آرامی کاهش می یابد. دو شکل شایع آرتریت ناشی از بیماری، استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید هستند.

استئوآرتریت شیوع بیش تری دارد و به طور کلی افراد مسن تر را مبتلا می کند. آرتریت که با عنوان “ساییدگی و پارگی” نیز شناخته می شود، باعث از بین رفتن غضروف می شود و در برخی مفاصل به صورت یک الگوی قابل پیش بینی ظاهر می شود.

آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن است که می تواند بسیاری از بخش های بدن را درگیر کند. باعث تورم پوشش مفصلی (سینوویوم) می شود که موجب درد و سفتی در مفصل می شود. آرتریت روماتوئید اغلب از مفاصل کوچک دست ها و پاها شروع می شود. معمولا مفاصل یکسانی در هر دو سمت بدن را درگیر می کند.

تروما

شکستگی ها، به ویژه مواردی که به رویه مفصلی آسیب می رسانند، و در رفتگی ها از جمله آسیب های شایع هستند که به آرتریت منجر می شود. حتی در صورت درمان صحیح، مفصل آسیب دیده به مرور زمان دچار آرتریت می شود.

علائم ابتلاء به آرتریت دست

درد

علائم اولیه آرتریت دست عبارتند از درد مفصلی که ممکن است “خفیف” یا “سوزاننده و شدید” احساس شود. این درد اغلب پس از دوره های افزایش استفاده از مفصل، مانند محکم گرفتن یا چنگ زدن ایجاد میگردد. درد ممکن است بلافاصله ظاهر نشود، اما ممکن است ساعت ها یا حتی روز بعد خود را نشان دهد. درد و سفتی صبحگاهی معمولی است.

درنتیجه ازبین رفتن غضروف ها، مواد کم تری برای تامین ضربه گیری وجود دارد و علائم بارها رخ می دهد. در موارد پیشرفته بیماری، درد مفصلی ممکن است شب ها شما را بیدار کند.

درد ممکن است با استفاده از مفصل بدتر شود و با استراحت تسکین پیدا می کند. بسیاری از افراد مبتلا به آرتریت از افزایش درد مفصل در هوای بارانی شکایت می کنند. فعالیت هایی که روزگاری آسان بودند، مانند باز کردن در شیشه مربا یا استارت زدن ماشین، به علت درد با مشکل مواجه می شود. برای پیش گیری از درد در مفصل دچار آرتریت، ممکن است در شیوه کار با دست خود تغییر ایجاد کنید.

تورم

هنگامی که مفصل آسیب دیده در معرض فشار بیش از حد تحمل خود قرار گیرد، ممکن است در تلاش برای استفاده بیش تر از مفصل متورم شود.

تغییرات در مفاصل اطراف

در بیماران مبتلا به آرتریت پایه انگشت شست، ممکن است مفاصل مجاور بیش از حد طبیعی متحرک شوند.

گرمی

مفصل دچار آرتریت ممکن است در لمس احساس گرما ایجاد کند. این به علت پاسخ التهابی بدن است.

کریپاتسیون و سستی

ممکن است احساس ساییدگی یا خردشدگی در مفصل مبتلا (کریپاتسیون) ایجاد شود. این در اثر مالش رویه های غضروفی آسیب دیده در مقابل یکدیگر ایجاد می شود. در صورتی که آرتریت ناشی از اسیب دیدگی رباط ها باشد، ساختارهای حمایتی مفصل ممکن است ناپایدار یا “سست” شود. در موارد پیشرفته، ممکن است مفصل بزرگ تر از حد طبیعی (هایپرتروفیک) به نظر برسد. این امر معمولا به علت ترکیبی از تغییرات استخوانی، از بین رفتن غضروف و تورم مفصلی اتفاق می افتد.

کیست ها

در هنگام درگیری مفاصل انتهای انگشتان (مفاصل DIP) توسط آرتریت، کیست های کوچک (کیست های موکوسی) ایجاد می شوند. سپس کیست ها ممکن است باعث برآمدگی یا فرورفتگی در صفحه ناخن انگشت مبتلا شوند.

 

تشخیص بیماری آرتریت دست

ارتوپد خوب می تواند آرتریت دست را با معاینه دست و گرفتن عکس اشعه ایکس تشخیص دهد. مطالعات تخصصی، مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، معمولاً مورد نیاز نیست مگر در مواردی که فرد به داشتن بیماری کین باخ (وضعیتی که خون رسانی به یکی از استخوانهای کوچک مچ دست، لونیت، قطع می شود) مشکوک باشد.

گاهی اوقات اسکن استخوانی مفید واقع می شود. یک اسکن استخوانی ممکن است به تشخیص آرتریت در مراحل اولیه کمک کند حتی اگر عکس اشعه ایکس طبیعی به نظر می رسد.

درمان آرتریت دست

آرتروز لازم نیست منجر به یک زندگی دردناک یا کم تحرک شود. مهم است که زودتر به دنبال کمک باشید تا درمان شروع شود و بتوانید به انجام کارهای مهم خود بازگردید.

 درمان غیر جراحی

گزینه های درمانی برای دست و مچ دست دچار آرتریت شامل دارو درمانی، آتل، تزریق و جراحی است و بر اساس موارد زیر تعیین می شود:

•  آرتریت تا چه حد پیشرفت کرده است
•  چند مفصل درگیر شده است
•  سن، سطح فعالیت و سایر وضعیت های پزشکی
•  در صورت درگیری دست غالب یا غیر غالب
•  اهداف شخصی، ساختار حمایتی در منزل، و توانایی درک درمان و مطابقت با برنامه درمانی

دارودرمانی: داروها علائم را درمان می کنند اما نمی توانند غضروف مفصلی را ترمیم کنند یا آسیب مفصلی را معکوس کنند. متداول ترین داروهای آرتریت ضدالتهاب ها هستند که تولید مواد شیمیایی موجب درد و تورم در مفصل را متوقف می کنند. نمونه هایی از داروهای ضدالتهاب شامل داروهایی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن هستند.

گلوکز آمین و کندروایتین به طورگسترده ای به عنوان مکمل های رژیمی یا “مواد مغذی” تبلیغ می شوند. مواد مغذی دارو نیستند؛ بلکه ترکیباتی هستند که “عناصر سازنده” غضروف محسوب می شوند. آنها در اصل توسط دامپزشکان برای درمان هیپ دچار آرتریت در سگ ها مصرف می شوند. با این حال، مواد مغذی هنوز به عنوان درمان آرتریت دست و مچ دست مطالعه نشده اند (توجه: سازمان غذا و داروی امریکا مکمل های رژیمی را ازمایش نکرده است. این ترکیبات ممکن است باعث تداخل منفی با سایر داروها شوند. همیشه قبل از مصرف مکمل های رژیمی با پزشک خود مشورت نمایید.)

تزریقات: درصورتی که درمان با خط اول داروهای ضدالتهاب مناسب نباشد، ممکن است تزریق صورت گیرد. این موارد معمولا حاوی یک داروی بی هوشی طولانی اثر و یک استروئید هستند که می تواند موجب تسکین درد طی هفته ها تا ماه ها شود. تزریق می تواند به علت عوارض جانبی احتمالی مانند روشن شدن پوست، ضعف تاندون ها و رباط ها و عفونت دفعات محدود تکرار شوند.

آتل گیری: تزریقات معمولا در ترکیب با آتل گیری مفصل مبتلا انجام می شود. آتل به حمایت از مفصل آسیب دیده برای کاهش فشار ناشی از استفاده و فعالیت های مکرر کمک می کند. آتل گیری معمولا در دوره های آسیب دیدگی مفاصل انجام می شود. آن ها باید به اندازه کافی کوچک باشند تا استفاده عملکردی از دست هنگام پوشیدن آتل امکان پذیر شود. پوشیدن آتل برای طولانی مدت می تواند به انحطاط (آتروفی) عضله منجر شود. عضلات می توانند در ایجاد ثبات در مفاصل آسیب دیده کمک کنند، بنابراین باید از آتروفی جلوگیری شود.

درمان جراحی آرتریت دست

درصورت عدم موفقیت درمان غیر جراحی برای اقدام تسکینی، معمولا جراحی مطرح می شود. گزینه های جراحی زیادی وجود دارد. دوره انتخابی درمان جراحی باید دوره ای باشد که شانس منطقی را برای تسکین درد طولانی مدت و بازگشت عملکردی فراهم کند و همچنین متناسب با نیازهای فردی شما باشد.

اگر به هر روشی بتوان مفصل را حفظ یا بازسازی کرد، این گزینه معمولا انتخاب می شود. وقتی آسیب به حدی برسد که دیگر سطوح موثر واقع نشوند، تعویض مفصل یا فیوژن (آرترودزیس) انجام می شود.

فیوژن مفصل موجب تسکین درد می شود اما تحرک مفصل را متوقف می کند. مفصل فیوژن شده دیگر حرکت نمی کند؛ رویه های مفصلی آسیب دیده از بین رفته اند، بنابراین نمی توانند درد و سایر علائم را ایجاد کنند.

هدف از تعویض مفصل تامین تسکین درد و بازگردانی عملکرد است. همانند تعویض مفصل هیپ و زانو، در مورد تعویض مفصل دست و مچ دست پیشرفت چشمگیری حاصل شده است.

مفاصل تعویضی از موادی شبیه به مفاصل متحمل وزن مانند سرامیک ها یا قطعات فلزی و پلاستیکی با سابقه طولانی مدت ساخته می شوند. هدف بهبود عملکرد و طول عمر مفصل تعویضی است.

بیش تر مفاصل مهم دست و مچ دست را می توان تعویض کرد. یک جراح اغلب برای انجام جراحی نیاز به آموزش های اضافی دارد. مانند هر تکنولوژی در حال پیشرفت، نتایج طولانی مدت تعویض مفصل دست یا مچ دست هنوز مشخص نیست. نتایج اولیه امیدوار کننده است. با پزشک خود درباره اینکه ایمپلنت ها برای شما مناسب هستند یا خیر صحبت کنید.

اقدامات بعد از جراحی آرتریت دست

بعد از هر نوع جراحی بازسازی مفصل، یک دوره بهبودی وجود دارد. در اغلب اوقات، شما به یک درمانگر آموزش دیده دست ارجاع دیده می شوید، که می تواند به شما در به حداکثر رساندن بهبودی کمک کند. برای مدتی بعد از جراحی ممکن است لازم باشد از آتل یا گچ بعد از عمل استفاده کنید. این امر به محافظت از دست در حین بهبودی کمک می کند.

در طی دوره بعد از عمل، ممکن است لازم باشد فعالیت ها را اصلاح کنید تا بازسازی صحیح مفصل بهبود یابد.‌ به طور معمول، داروی ضد درد دریافتی خوراکی نیز برای کاهش درد و ناراحتی مصرف می شود. مهم است که درد خود را با پزشک در میان بگذارید تا بتواند آن را به درستی درمان کند.

مدت زمان بهبودی به طور گسترده ای متغیر است و به وسعت جراحی صورت گرفته و سایر فاکتورهای فردی بستگی دارد. با این حال، افراد معمولا می توانند در حدود سه ماه بعد از بازسازی عمده مفصل در صورت عدم توانایی انجام همه فعالیت های مورد نظر به بیش تر آن ها بازگردد.

پیشرفت های جدید

پزشکان به طور فزاینده ای بر روی نحوه حفظ مفصل آسیب دیده تمرکز می کنند. این شامل تشخیص زودهنگام و ترمیم اجزای مفصلی قبل از آسیب دیدگی کل رویه است.

آرتروسکوپی مفاصل کوچک دست و مچ دست در حال حاضر به علت کوچک تر شدن تجهیزات امکان پذیر شده است. نتایج دلگرم کننده ای در ترمیم و تعویض غضروف در مفاصل بزرگ تری مانند زانو به دست آمده است، و برخی از این تکنیک ها برای مفاصل کوچک تر دست و بازو مورد استفاده قرار می گیرد.

علاوه بر این، تحقیقات سلول های بنیادی ممکن است گزینه ای برای بازسازی رویه های مفصلی آسیب دیده محسوب شوند.