آرتروسکوپی زانو، یک عمل جراحی بوده که بدون ایجاد برش خیلی زیاد بر روی پوست و دیگر بافت های نرم، امکان مشاهده مفصل زانو را برای پزشکان فراهم می کند. آرتروسکوپی، برای تشخیص و درمان طیف وسیعی از مشکلات زانو کاربرد دارد. در عمل آرتروسکوپی زانو، جراح یک دوربین جراحی به نام آرتروسکوپ را وارد مفصل زانو می کند. دوربین، تصاویر مربوط به مفصل زانو را بر روی یک مانیتور نمایش می دهد و جراح از این تصاویر برای راهنمایی کردن ابزارهای جراحی کوچک استفاده می کند. چون آرتروسکوپ و ابزار جراحی نازک می باشند جراح می تواند برعکس برش های بزرگی که در جراحی باز مورد نیاز است، از برش های بسیار کوچک برای جراحی استفاده کند. این برش های کوچک، موجب درد کمتر برای بیمار و سفتی کمتر مفصل شده و به زمان کمتری برای ریکاوری و برگشت به فعالیت های عادی نیاز دارد.
آناتومی زانو
زانو، بزرگترین و یکی از پیچیده ترین مفاصل بدن می باشد. استخوان هایی که زانو را تشکیل می دهند، شامل انتهای تحتانی استخوان ران (Thighbone)، انتهای فوقانی استخوان تیبیا (Shinbone) و کشکک (Kneecap) می باشد. سایر ساختارهای مهم تشکیل دهنده مفصل زانو، عبارتند از:
- غضروف Articular: انتهای استخوان فمور و استخوان تیبیا و پشت کشکک با غضروف Articular، پوشانده شده است. این ماده لغزنده به شما کمک می کند تا هنگام خم شدن یا صاف کردن پای خود، استخوان های زانوی شما به راحتی روی یکدیگر سر بخورد.
- مایع مفصلی Synovium: مفصل زانو، توسط یک پوشش نازک به نام سینوویوم احاطه شده است. این پوشش، مایعی آزاد می کند که غضروف را چرب کرده و اصطکاک را در حین حرکت، کاهش می دهد.
- مینیسک: دو قطعه غضروف مینیسک گوه ای شکل “کمک فنر (جاذب شوک)”، بین استخوان فمور و تیبیای شما، عمل می کند. منیسک به صورت متفاوت از غضروف مفصلی، سخت و لاستیکی بوده و به بالشتک و ثبات مفصل کمک می کند.
- رباط ها: استخوان ها، توسط رباط ها به استخوان های دیگر متصل می شوند. چهار رباط اصلی در زانوی شما، مانند طناب های محکمی عمل می کنند تا استخوان ها را در کنار یکدیگر نگه داشته و زانوی شما را ثابت نگه دارند.
دو رباط جانبی ، در هر دو طرف زانوی شما وجود دارد.
رباط های صلیبی در داخل زانوی شما قرار دارند. آنها از روی هم عبور می کنند و یک شکل “X” با رباط صلیبی قدامی در جلو و رباط صلیبی خلفی در عقب تشکیل می دهند.
چه زمانی نیاز به انجام آرتروسکوپی زانو می باشد؟
اگر مشکل دردناکی دارید که به درمان های غیر جراحی پاسخ نمی دهد، ممکن است پزشک یک آرتروسکوپی زانو را توصیه کند. استراحت، درمان های جسمی و داروها و یا تزریقاتی که می توانند التهاب را کاهش دهند، جزو درمانهای غیر جراحی محسوب می شود.
آرتروسکوپی زانو، ممکن است علائم دردناک بسیاری از مشکلات را که به سطوح غضروف و سایر بافت های نرم اطراف مفصل آسیب می رساند تسکین دهد.
روش های آرتروسکوپی معمول برای زانو عبارتند از:
- برداشتن و یا ترمیم مینیسک آسیب دیده
- بازسازی رباط صلیبی قدامی پاره شده
- برداشتن بافت التهابی سینوویال
- اصلاح بافت غضروفی مفصلی آسیب دیده
- برداشتن قطعات شل شده استخوان یا غضروف
- درمان مشکلات کشکک
- درمان سپسیس (عفونت) زانو
آماده شدن برای جراحی آرتروسکوپی زانو
ارزش یابی ها و آزمایش ها
جراح ارتوپد شما ممکن است توصیه کند که برای ارزیابی سلامت عمومی قبل از جراحی به همان پزشک اولیه خود، مراجعه کنید. پزشک، هر مشکلی را که ممکن است در روند کار اختلال ایجاد کند، شناسایی خواهد کرد. اگر خطرات خاصی برای سلامتی دارید، ممکن است قبل از جراحی ارزیابی گسترده تری لازم باشد.
برای کمک به برنامه ریزی روش مد نظر شما، فوق تخصص زانو، ممکن است آزمایشاتی را برای قبل از عمل برای شما درخواست بدهد. اینها ممکن است شامل آزمایش خون یا الکتروکاردیوگرام (EKG) باشند.
دستورالعمل پذیرش
اگر وضعیت کلی سلامت شما خوب باشد، آرتروسکوپی، به صورت سرپایی برای شما انجام خواهد شد، یعنی اینکه شما مجبور نخواهید بود که شب در بیمارستان بستری باشید.
اگر دارو و یا مکملی استفاده می کنید حتما باید به جراح ارتوپد خود اطلاع دهید. شاید نیاز باشد تا قبل از انجام جراحی مصرف برخی از این داروها را قطع کنید. بیمارستان یا مرکز جراحی قبل از موعد با شما تماس می گیرد تا جزئیات خاصی از عمل شما را ارائه دهد. هم چنین باید مطمئن باشید که از دستورالعمل هایی که زمان رسیدن به بیمارستان و زمان قطع مصرف نوشیدنی ها و خوراکی ها را قبل از انجام عمل جراحی ارائه می دهند تبعیت می کنید.
بیهوشی
قبل از جراحی یک عضو تیم بیهوشی با شما صحبت خواهد کرد. جراحی آرتروسکوپی زانو، می تواند تحت بیهوشی موضعی، منطقه ای و یا کلی قرار بگیرد.
در بیهوشی موضعی، تنها زانوی فرد بی حس می شود
در بیهوشی منطقه ای، قمست های زیر کمر بی حس می شود.
در بیهوشی کلی، شما در خواب فرو می روید.
جراح ارتوپد و هم چنین متخصص بیهوشی، در مورد مناسب ترین عمل برای شما راهنمایی های لازم را ارائه خواهند کرد.
عمل جراحی آرتروسکوپی زانو
به محض انتقال به اتاق عمل بیهوشی انجام می شود. برای پیشگیری از عفونت محل جراحی، پوست روی زانو تمیز خواهد شد. سپس، پای شما باتصاویر جراحی که با قسمت آماده شده برای برش مواجهه دارد، پوشانده می شود.
در این مرحله، گاهی اوقات، یک ابزار موقعیتی روی پا قرار می گیرد تا زمانی که عمل آرتروسکوپی انجام می شود به ثبات زانو کمک کند.
عمل
برای شروع عمل، جراح، چند برش کوچک به اصلاح “پورتال” در زانوی شما ایجاد می کند. برای پر کردن مفصل زانو و شستشوی هرگونه مایع ابری از یک محلول استریل استفاده خواهد شد. این کار، به جراح ارتوپدی کمک می کند تا ساختارهای داخل زانوی شما را به وضوح و با جزئیات کامل مشاهده کند.
اولین وظیفه ی جراح، تشخیص درست مشکل شماست. پزشک، آرتروسکوپ را وارد کرده و از تصویر نمایش داده شده بر روی صفحه مانیتوربرای هدایت آن استفاده خواهد کرد. در صورت نیاز به درمان جراحی، جراح شما ابزارهای خیلی ریزی را از طریق برش های کوچک دیگر وارد بدن می کند. ابزارهای مخصوصی برای کارهایی مانند تراشیدن، برش زدن، گرفتن و ترمیم مینیسک استفاده می شود. در خیلی از موارد، از ابزارهای ویژه ای برای محکم کردن بخیه ها به استخوان استفاده می شود.
اغلب عمل های آرتروسکوپی زانو، کمتر از یک ساعت طول می کشد. طول جراحی، به یافته ها و درمان لازم بستگی دارد. جراح، ممکن است هر برش را با استفاده از بخیه یا نوارهای استری (چسب زخم های کوچک) ببندد و سپس زانوی شما را با یک باند نرم بپوشاند.
در طی آرتروسکوپی زانو چه اتفاقی می افتد؟
پزشک ، قبل از انجام جراحی ، امکان دارد نوعی بیهوشی برای شما تجویز کند.
اگر بیدار باشید، ممکن است عمل را بر روی مانیتور مشاهده کنید. در آرتروسکوپی، ابتدا چند برش کوچک بر روی پوست ایجاد می شود. آب نمک استریل و یا سالین روی زانو شما ریخته می شود. با این کار، مشاهده ی درون مفصل آسان تر می شود. آرتروسکوپ، وارد یکی از این برش ها شده و جراح، با استفاده از دوربین چسبیده به آرتروسکوپ به داخل مفصل نگاه می کند. جراح می تواند تصاویر ثبت شده توسط دوربین را بر روی مانیتور موجود در اتاق عمل مشاهده کند. وقتی جراح محل مشکل زانو را تشخیص می دهد، می تواند با وارد کردن یک ابزار کوچک این مشکل را حل کند. بعد از جراحی، بر روی زانوی فرد آب نمک می ریزد و از طریق بخیه برش ها را به هم متصل می کند.
عوارض
میزان عوارض بعد از جراحی آرتروسکوپی زانو خیلی پایین می باشد. اگر عوارض هم رخ بدهند، جزئی بوده و به راحتی درمان می شوند. مشکلات احتمالی بعد از عمل آرتروسکوپی زانو عبارتند از:
- عفونت
- لخته های خونی
- سفتی زانو
- تجمع خون در زانو
چه خطراتی با آرتروسکوپی زانو در ارتباط می باشند؟
چندین نوع خطر وجود دارد که درهر نوع جراحی دیده می شود با این وجود، این خطرات نادر می باشند. هر جراحی خطرات زیر را در پی دارد:
- خون ریزی زیاد از حد در طول عمل
- عفونت در محل جراحی
- مشکلات تنفسی ناشی از بی حس کننده ها
- واکنش حساسیتی به بی حس کننده ها و یا داروهایی که در طی جراحی تجویز می شوند.
هم چنین، خطراتی وجود دارند که مختص آرتروسکوپی زانو می باشند. از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی داخل مفصل زانو
- تشکیل لخته خون در پاها
- عفونت داخل مفصل
- سفتی زانو
- جراحت و یا آسیب به غضروف، رباط ها، مینیسک، رگ های خونی و یا اعصاب زانو
ریکاوری بعد از عمل آرتروسکوپی زانو
بعد از انجام جراحی شما به اتاق ریکاوری رفته و باید تا یک الی دو ساعت بعد به منزل بروید. حتما باید یک نفر همراه شما باشد تا رانندگی کند و اولین عصر بعد از عمل بتواند شما را چک کند.
هرچند که ریکاوری بعد از آرتروسکوپی زانو سریع تر از ریکاوری بعد از عمل های باز زانو می باشد، ولی خیلی مهم است که بعد از برگشت به خانه دستورالعمل ها و توصیه های پزشک خود را خیلی جدی پیگیری کنید.
مدیریت درد
بعد از جراحی، کمی درد احساس خواهید کرد. این درد، یک بخش طبیعی فرایند بهبودی می باشد. پزشک و پرستار، تلاش می کنند تا درد شما را کمتر کنند و فرایند بهبودی را تسریع ببخشد.
اغلب برای تسکین درد کوتاه مدت بعد از جراحی از داروها استفاده می شود. چندین نوع دارو برای مدیریت درد وجود دارند. از جمله این داروها می توان به مسکن ها، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) و بی حس کننده های موضعی اشاره کرد. پزشک ممکن است از یک ترکیبی از داروها برای بهبودی تسکین درد و هم چنین به حداقل رساندن نیاز به تجویز مواد مخدر، استفاده کند. در جریان باشید که اگرچه مواد افیونی به تسکین درد بعد از جراحی کمک می کنند، این داروها مخدر بوده و می توانند اعتیادآور باشد. وابستگی به مواد مخدر و اوردوز به یک مسئله ی سلامت عمومی مهم در جهان تبدیل شده اند. تنها زمانی باید از مواد افیونی استفاده کرد که پزشک تجویز کرده باشد. در اولین فرصت بهبودی درد باید مصرف این داروها را متوقف کنید. اگر درد شما بعد از چند روز از انجام جراحی بهتر نشد، با پزشک خود مشورت کنید.
داروهای درمانی
علاوه بر داروهایی که برای تسکین درد استفاده می شود پزشک ممکن است برای کم کردن خطر لخته خون، داروهای دیگری مانند آسپیرین تجویز کند.
تورم
تا چند روز پس از انجام جراحی پای خود را تا حد امکان بالا نگه دارید. برای تسکین تورم و درد، می توان از یخ، طبق توصیه پزشک، استفاده کرد.
مراقبت از پانسمان
هنگامی که فرد بیمارستان را پس از جراحی ترک می کند یک پانسمان بر روی زانوی فرد به کار گرفته می شود. برش جراحی را تمیز و خشک نگه دارید. جراح شما، به شما خواهد گفت که چه زمانی می توانید دوش بگیرید و یا حمام بروید و پانسمان خود را عوض کنید. هم چنین جراح بعد از چند روز شما را در اداره یا همان بیمارستان خواهد دید تا پیشرفت شما را بسنجد، یافته های جراحی را مرور کند و برنامه ی درمانی بعد از عمل شما را آغاز کند.
تحمل وزن
بیشتر بیماران پس از جراحی آرتروسکوپی، به عصا یا دیگر وسیله کمکی نیاز دارند. پزشک به شما خواهد گفت چه زمانی تحمل وزن بر روی پاها بی خطر خواهد بود. اگر شما هر گونه سوالی در مورد تحمل وزن داشتید، به جراح خود زنگ بزنید.
فیزیوتراپی بعد از عمل
شما باید چندین هفته پس از جراحی به طور منظم زانوی خود را ورزش دهید. با این کار، حرکت عضلات را برگردانده و عضلات پا و زانو را تقویت می کنید.
ورزش، درمان تاثیر بسیار زیادی بر روی ریکاوری خواهد داشت.
یک برنامه درمانی فیزیکی ممکن است نتیجه نهایی شما را بهبود ببخشد.
رانندگی کردن
پزشک به شما خواهد گفت چه زمانی می توانید رانندگی کنید. معمولا بیماران 1 تا 3 هفته پس از عمل می توانند رانندگی کنند.
چرا نیاز به انجام عمل آرتروسکوپی زانو داریم؟
اگر شما درد زانو داشته باشید، پزشک ممکن است آرتروسکوپی زانو برای شما توصیه کند. پزشک شما ممکن است در حال حاضر دلیل این مشکل پزشکی را تشخیص داده باشد و یا از آرتروسکوپی ، دلیل این مشکل پزشکی را متوجه شود. در هر دوی این موارد، پزشک از آرتروسکوپی برای تعیین علت درد زانو استفاده می کند. جراحی آرتروسکوپی، می تواند برای تشخیص و درمان مشکلات زانو که در زیر به آن ها اشاره شده است، به کار برود.
- پارگی رباط صلیبی قدامی و یا خلفی
- پارگی مینیسک غضروف بین استخوان ها در زانو
- کشککی که از سرجایش بیرون آمده است
- تکه های غضروف پاره شده که در مفصل، آویزان شده اند
- برداشتن کیست Baker
- شکستگی در استخوان های زانو
- سینوویوم متورم شده (پوشش موجود در مفصل)
چگونه باید برای آرتروسکوپی زانو آماده شویم
پزشک و یا جراح می تواند برای آماده سازی آرتروسکوپی زانو توصیه هایی داشته باشد.
مطمئن باشید پزشک را در جریان دارو های بدون نسخه ، مکمل ها و هر نوع درمان دیگری که دریافت می کنید قرار دهید. ممکن است که نیاز داشته باشد مصرف دارو هایی مانند آپسیرین یا ایبوپروفن را چند روز یا چند هفته قبل از عمل متوقف کنید. هم چنین شاید نیاز باشد 6 تا 12 ساعت قبل از جراحی از نوشیدن و خوردن اجتناب کنید. در برخی از موارد شاید نیاز باشد تا برای درمان هر نوع ناراحتی بعد از عمل، از داروهای کاهش درد استفاده کنید.
نتیجه
خیلی از افراد کامل بهبود می یابند. بهبودی شما بستگی به این دارد که چه نوع آسیبی به زانوی شما رسیده است. بعد از 6 تا 8 هفته، توانایی شما برای انجام اکثر فعالیت های فیزیکی بر خواهد گشت، مگر اینکه ترمیم رباط داشته باشید. شاید نیاز باشد تا زمان زیادی فعالیت های سنگین نداشته باشید.
اگر شغل شما در بردارنده کار فیزیکی سنگین باشد ممکن است زمان بیشتری نیاز داشته باشید تا بتوانید به سر کار خود برگردید.
در مورد زمان بازگشت خود به سرکار با پزشک خود مشورت کنید. در برخی افراد برای محافظت از مفصل باید سبک زندگی تغییر داده شود مثلا باید فرد مبتلا، ورزش های سنگین خود مانند دویدن را به ورزش های سبک تری مانند شنا و یا دوچرخه سواری تغییر دهد. این تصمیمات را باید با راهنمایی جراح بگیرید.
برخی اوقات، آسیب زانو می تواند آنقدر شدید باشد که با جراحی هم قابل برگشت نباشد.
هزینه آرتروسکوپی زانو
یکی از عواملی که می تواند هزینه جراحی آرتروسکوپی زانو را بسیار تحت تأثیر قرار دهد این است که آیا شما در مراکز بستری مانند بیمارستان ها این عمل را انجام می دهید یا در مطب خصوصی عمل کنید. در گذشته جراحی آرتروسکوپی زانو فقط در بیمارستان انجام می شد، اما اکنون جراحی های ارتوپدی در مراکز جراحی سرپایی و مطب ها نیز انجام می شود.
مراکز سرپایی به اندازه بیمارستانها ایمن هستند همچنین میتوانند برای شما به صرفه تر باشند. شما می توانید هزینه عمل آرتروسکوپی زانوی دکتر شهرستانی را از طریق دایرکت اینستاگرام یا تماس با مطب دریافت نمایید.
خیلی مچکر از مطالب ارزنده و با ارزش🙏🌹