کیست منیسک شرایط نسبتاً غیر معمول است که ممکن است منجر به درد و ناتوانی در زانو شود. به طور معمول، تشخیص کیست منیسک معمولاً نیاز به تصویربرداری مغناطیسی (MRI) برای ترسیم کیست و هرگونه آسیب مرتبط به آن را دارد. با پیشرفت فناوری سونوگرافی، اولتراسوند به عنوان روشی حساس و دقیق برای تشخیص کیست مینیسک هم مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه این مطلب به بررسی علائم کیست منیسک و روش های درمان آن میپردازیم. همراه ما باشید.
کیست مینیسک چیست؟
منیسک یک پد غضروفی است که به عنوان ضربه گیر برای انتقال فشار و افزایش میزان انعطاف پذیری و انتقال مواد مغذی به زانو عمل می کند. هنگامی که منیسک پاره می شود، یک کیست کوچک در مجاورت پارگی ایجاد می شود. جالب است بدانید که این کیست به عنوان بخشی از پاسخ درمانی بدن ایجاد می شود و به خودی خود مشکلی برای فرد ایجاد نمی کند. این کیست درواقع زمانی به یک مشکل تبدیل می شود که پاره شود! در این شرایط پارگی کیست منیسک به خصوص روی مسیر مفصلی که ایجاد شده است، درد زیادی برای فرد ایجاد می کند.
کیست منیسک چگونه ایجاد می شود؟
کیست های منیسک اغلب همراه با پارگی های منیسک مشاهده می شوند که به دلیل تغییرات دژنراتیو در مینیسک و همچنین آسیب دیدن زانو مانند پیچ خوردن آن رخ می دهند. کیست های منیسک بیشتر در مردان 20 تا 30 ساله و معمولا به صورت پارگی شکاف افقی در افراد مشاهده می شوند. این نوع پارگی ممکن است به دلیل چرخش بیش از حد زانو و یا در اثر ضربه مستقیم به جلو یا کنار زانو ایجاد شود. وارد شدن نیروی نامتناسب روی زانوها، مانند زمانی که روی یک سطح ناهموار می دوید، نیز می تواند باعث این نوع آسیب شود.
علاوه بر این موارد، ممکن است کیست در اثر تخریب منیسک ایجاد شود. ایجاد کیست منیسک به این دلیل معمولا به مواردی همچون سن و یا آرتروز مرتبط است. پارگی منیسک باعث می شود مایع مفصلی از مفصل نشت کند؛ چیزی که باعث ایجاد کیست می شود.
کیست منیسک یک کیست واقعی نیست و درواقع از مایع مفصلی جابجا شده تشکیل شده است. هنگامی که مایع از مفصل خارج می شود، در یک کیسه جمع میشود و کیست مینیسک را تشکیل میدهد. در این شرایط پارگی غضروف می تواند به عنوان دریچه یک طرفه عمل کند، مایع می تواند از مفصل به داخل کیست انتقال یابد، اما نمی تواند به داخل مفصل برگردد. به همین دلیل مایع همچنان در کیست شروع به جمع شدن می کند.
چه عواملی خطر ابتلا به کیست منیسک را افزایش میدهند؟
- انجام ورزشهای چرخشی که خطر ابتلا به پارگی منیسک را افزایش میدهند؛ مانند فوتبال، راگبی و تنیس
- آسیب های قبلی زانو
- آسیب دیدن رباط های زانو مانند پارگی رباط صلیبی جلویی (ACL)
- افزایش سن یا آرتروز زانو که خطر پارگی منیسک دژنراتیو را افزایش میدهد
علائم کیست منیسک چیست؟
- درد، به ویژه هنگام ایستادن روی پای آسیب دیده و افزایش حساسیت نسبت به فشار و درد در امتداد مفصل زانو
- ایجاد برآمدگی سفت در محل کیست، به خصوص در قسمت خارجی (خارجی) زانو
- با کشیدن شدن زانو، کیست مشخص می شود
- گاهی اوقات یک برآمدگی بدون احساس درد مشخص می شود.
کیست منیسک چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص کیست منیسک میتوان از معاینه فیزیکی و لمس یک توده که روی مسیر مفصل داخلی یا جانبی زانو قرار دارد، استفاده کرد. با استفاده از تصویربرداری مانند MRI میتوان کیست و پارگی مرتبط با آن را به طور دقیق تشخیص داد. لازم به ذکر است که این وضعیت را نباید با “کیست بیکر” اشتباه گرفت. کیست بیکر مجموعه ای از مایع است که بیشتر در قسمت داخلی پشت زانو جمع می شود. هنگامی که زانو به هر دلیلی متورم می شود، مایع در این فضا توسعه می یابد و احتمال موجب ایجاد کیست می شود. با انجام تست های دامنه حرکتی پزشک میتواند در خصوص آسیب دیدن و پارگی غضروف ها نظر دهد.
زمانی که برای تشخیص کیست منیسک به پزشک مراجعه میکنید، احتمالا باید به سوالات زیر پاسخ دهید:
- درد زانو
- احساس و شنیدن صدای ترکین در ناحیه زانو
- آسیب دیدن زانو
علاوه بر معاینه فیزیکی، پزشک برای تشخیص دقیقتر و شدت کیست منیسک معمولا از روش هایی همچون MRI استفاده می کند. MRI می تواند تشخیص را تایید کرده و اندازه و محل کیست را تعیین کند. سونوگرافی همچنین می تواند به تجسم کیست و هدایت آسپیراسیون جهت خالی کردن مایع درون آن کمک کند. انجام چنین آزمایشاتی اطلاعات دقیقتری در خصوص کیست و پارگی آن در اختیار پزشک قرار میدهد.
کیست منیسک چگونه درمان می شود؟
روش درمان کیست منیسک تا حد زیادی به میزان پیشرفت بیماری و شدت درد آن بستگی دارد. اگر کیست مینیسک در مراحل اولیه باشد، احتمالا استفاده از روش های یخ درمانی و استفاده از داروهای ضد التهابی برای کاهش درد کمک کننده خواهد بود. کیست ممکن است با استفاده از بی حس کننده موضعی و یک سوزن کوچک برای برداشتن محتویات کیست ها آسپیره شود. با این حال، این درمان معمولاً فقط به طور موقت مؤثر است و مایع برمی گردد. برخی از پزشکان، برای کنترل شرایط کیست منیسک، استفاده و تزریق مقدار کمی کورتیزون را پیشهاد میدهند. در برخی موارد، اگر بیماری تا حد زیادی پیشرفت کرده باشد و روش های قبلی برای کاهش درد پاسخگو نباشند، احتمال جراحی کیست منیسک به عنوان یک روش دائمی، توصیه شود.
جراحی کیست منیسک
پارگی منیسک همیشه نیازی به جراحی ندارد. اما در صورتی که به انجام جراحی نیاز باشد، معمولا از روش جراحی آرتروسکوپی زانو که عملی کم تهاجمی محسوب میشود، استفاده خواهد شد. در این روش جراح با استفاده از ابزارهای مخصوص برشهایی ایجاد میکند که با استفاده از آن مسیر برای دسترسی به کیست و درمان آن باز می شود. با درمان پارگی، کیست به خودی خود درمان میشود. در این روش، احتمال بازگشت کیست، معمولا 0 درصد است.
چه زمانی بعد از جراحی کیست منیسک می توان به ورزش یا فعالیت های قبلی بازگشت؟
اگرچه کیست های منیسک “درمان نمی شوند”، اما ممکن است با گذشت زمان، به ویژه با تغییر فعالیت، علائم آن از بین برود. در صورتی که علائم کیست منیسک ظاهر نشده باشد، هیچ دلیلی برای منع فرد جهت انجام فعالیت های طبیعی و روزانه وجود ندارد. اگر جراحی برای رفع منیسک و رفع فشار آن انجام شود، معمولا بیمار بعد از 3 هفته قادر به انجام فعالیت های قبلی خود خواهد بود.
چگونه می توان از ابتلا به کیست منیسک پیشگیری کرد؟
به طور کلی هیچ روشی برای جلوگیری از ابتلا به کیست منیسک وجود ندارد. اما تناسب اندام و انجام صحیح حرکات ورزشی تا حد زیادی میتواند از آسیب دیدن زانو جلوگیری کند. ورزشکاران به خصوص باید از تجهیزات حفاظتی مناسب برای کنترل فشار وارد شده به زانو استفاده کنند.
نتیجه گیری
کیست منیسک یکی از مشکلات مربوط به زانو است که همیشه با علائم همراه نیست. اما در صورتی که علائم ظاهر شوند، معمولا با درد، برآمدگی، تورم و قفل شدن مفصل همراه است. کیست منیسک در اثر پارگی غضروف مینیسک ایجاد می شود. کیست منیسک کیسه ای شامل مایع مفصلی است که از مفصل خارج می شود. برای تشخیص کیست منیسک،جراح زانو میتواند از معاینه فیزیکی استفاده کند و با انجام MRI، تشخیص خود را تایید کند. گرچه کیست منیسک را می توان تخلیه کرد، اما بهترین درمان ترمیم پارگی است.
