آرتریت التهاب یک یا چند مفصل محسوب می شود. درد، تورم و سفتی علائم اولیه آرتریت هستند. بیماری ممکن است هر یک از مفاصل بدن را درگیر کند، اما در درجه اول در زانو شایع است. آرتریت زانو انجام بسیاری از فعالیت های روزمره مانند راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها را با مشکل مواجه می کند. این یک دلیل عمده برای هدررفت زمان کاری و یک معلولیت جدی برای بسیاری از افراد به شمار می رود. شایع ترین انواع آرتریت، استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید هستند اما دارای بیش از ۱۰۰ شکل متفاوت است. باوجود اینکه آرتریت به طور عمده یک بیماری در بزرگسالان محسوب می شود، اما برخی از اشکال آن کودکان را نیز درگیر می کند. با این حال هیچ درمانی برای آرتریت وجود ندارد، اما گزینه های درمانی بسیاری برای کمک به مدیریت درد و حفظ تحرک در افراد وجود دارد.
آناتومی زانو
زانو بزرگ ترین و قوی ترین مفصل بدن محسوب محسوب می شود. این مفصل از قسمت تحتانی استخوان فمور (استخوان ران) و قسمت فوقانی استخوان تیبیا (درشت نی) و پتلا (کشکک) تشکیل شده است. انتهای سه استخوان تشکیل دهنده مفصل زانو با غضروف مفصلی، ماده ای نرم و لغزنده که در هنگام خم و صاف کردن زانو از آن محافظت کرده و ضربه گیر است، پوشیده می شود. دو قطعه غضروف وج شکل به نام منیسک به عنوان “ضربه گیر” بین استخوان ران و درشت نی عمل می کنند. آن ها سخت و الاستیکی هستند تا به ضربه گیری و حفظ پایداری زانو کمک کنند. مفصل زانو توسط یک پوشش نازک به نام غشای سینوویال احاطه شده است. این غشاء مایعی ترشح می کند که موجب لغزندگی غضروف و کاهش اصطکاک می شود.
انواع آرتریت
انواع اصلی آرتریت درگیر کننده زانو، استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید و آرتریت بعد از تروما هستند.
استئوآرتریت
استئوآرتریت شایع ترین شکل آرتریت زانو محسوب می شود. این یک نوع آرتریت دژنراتیو، “ساییدگی و پارگی” است که اغلب در افراد بالای ۵۰ سال رخ می دهد، هر چند ممکن است افراد جوان تر را نیز درگیر کند. غضروف مفصل زانو در استئوآرتریت به تدریج ساییده می شود. درنتیجه از بین رفتن، غضروف فرسوده و خشن شده و فضای محافظ بین استخوان ها کاهش می یابد. این امر می تواند باعث سایش استخوان بر روی استخوان شود و خارهای استخوانی دردناک ایجاد می کند. استئوآرتریت معمولا به آرامی ایجاد می شود و با گذشت زمان درد تشدید می شود.
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن است که به چند مفصل در سرتاسر بدن از جمله مفصل زانو حمله می کند. این بیماری متقارن است و به این معنی است که معمولا مفاصل یکسانی در هر دو سمت بدن را درگیر می کند. در آرتریت روماتوئید، غشای سینوویال پوشاننده مفصل زانو متورم شده و به درد و سفتی در زانو منجر می شود. آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی محسوب می شود. این بدان معنی است که سیستم ایمنی به بافت های خودی حمله می کند. سیستم ایمنی به بافت طبیعی (مانند غضروف و رباط ها) آسیب می رساند و باعث سستی استخوان می شود.
آرتریت بعد از تروما
آرتریت بعد از تروما شکلی از ارتریت است که پس از آسیب به زانو ایجاد می شود. به عنوان مثال، شکستگی استخوان ممکن است به رویه مفصلی آسیب رساند و سال ها بعد از آسیب به آرتریت منجر شود. پارگی های منیسک و صدمات رباط می تواند موجب ناپایداری و ساییدگی بیش تر در مفصل زانو شود که با گذشت زمان می تواند به آرتریت منجر شود.
علائم آرتریت
مفصل زانوی درگیر در آرتریت ممکن است دردناک و ملتهب شود. به طورکلی، درد به تدریج با گذشت زمان ایجاد می شود، هر چند بروز ناگهانی نیز امکان پذیر است. سایر علائم موجود عبارتند از:
- ممکن است مفصل سفت و متورم شود و خم شدن و صاف کردن زانو را با مشکل مواجه کند.
- درد و تورم ممکن است صبح یا بعد از نشستن یا در حال استراحت بدتر شود.
- فعالیت شدید ممکن است باعث تشدید درد شود.
- قطعات سست غضروف و سایر بافت ها می توانند در حرکت روان مفاصل اختلال ایجاد کنند. زانو ممکن است در حین حرکت “قفل شود” یا “گیر کند”(قفل شدن زانو). ممکن است جیرجیر، کلیک، چفت یا صدای تق تق (کریپتوس) ایجاد کند.
- درد ممکن است باعث احساس ضعف یا خمش در زانو شود.
- بسیاری از افراد مبتلا به آرتریت، موجب افزایش قابل ملاحظه درد مفصل با تغییرات آب و هوایی می شود.
معاینه پزشک
جراح زانو در هنگام ملاقات درباره علایم و شرح حال پزشکی با شما صحبت خواهد کرد، معاینه بدنی و احتمالا تست های تشخیصی مانند عکس اشعه ایکس یا آزمایش خون را انجام می دهد.
معاینه بدنی
پزشک شما در طول معاینه بدنی، به دنبال موارد زیر است:
- تورم، گرمی و قرمزی مفصل
- حساسیت اطراف زانو
- دامنه حرکت غیرفعال (کمکی) و فعال (خودگردان)
- ناپایداری مفصل
- کریپتوس (احساس ناخوشایند درون مفصل) همراه با حرکت
- درد هنگام قرار گرفتن وزن روی زانو
- مشکلات قدم برداشتن (روش راه رفتن)
- نشانه های آسیب به عضلات، تاندون ها و رباط های اطراف زانو
- درگیری سایر مفاصل (نشانه ای از آرتریت روماتوئید)
تست های تصویربرداری
عکس اشعه ایکس: این تست های تصویربرداری تصاویری مفصل از ساختارهای متراکم مانند استخوان فراهم می کند. این تست می تواند به تشخیص انواع مختلف آرتریت کمک کند. عکس اشعه ایکس مفصل مبتلا به آرتریت ممکن است باریک شدن فضای مفصلی، تغییر در استخوان، تشکیل خارهای استخوانی (استئوفیت ها) را نشان دهد.
سایر تست ها: گاهی اوقات،ام آر آی (MRI) یا اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) ممکن است برای تعیین وضعیت استخوان و بافت های نرم زانو ضروری باشد.
تست های ازمایشگاهی
پزشک همچنین ممکن است آزمایش خون را برای تعیین نوع آرتریت توصیه کند. در برخی از انواع آرتریت از جمله آرتریت روماتوئید، آزمایش خون به تشخیص صحیح کمک خواهد کرد.
درمان آرتریت
آرتریت هیچ گونه درمانی ندارد اما تعدادی از روش های درمانی وجود دارد که ممکن است به تسکین درد و ناتوانی ناشی از آن کمک کند.
درمان غیر جراحی
درمان آرتریت مانند سایر وضعیت های آرتریت زانو غیرجراحی است. پزشک شما ممکن است دامنه ای از گزینه های درمانی را توصیه کند.
اصلاح سبک زندگی: برخی از تغییرات در زندگی روزمره می تواند از مفصل زانو محافظت کند و روند آرتریت را کند کند.
- فعالیت های تشدید کننده وضعیت مانند بالا رفتن از پله ها را به حداقل برسانید.
- تغییر وضعیت از فعالیت های پر تحرک (مانند دویدن آهسته یا تنیس) به فعالیت های کم تحرک (مانند شنا یا دوچرخه سواری) استرس کمتری بر زانوی شما وارد می کند.
- کاهش وزن می تواند استرس بر روی زانوی شما را کاهش دهد، و در نتیجه از دردتان بکاهد و عملکرد را افزایش دهد.
فیزیوتراپی: تمرینات خاص می تواند به دامنه حرکتی و انعطاف پذیری و همچنین به تقویت عضلات پای شما کمک کند. پزشک یا یک متخصص فیزیوتراپی می تواند به شما کمک کند تا یک برنامه ورزشی منحصربه فرد ایجاد کنید تا نیازها و سبک زندگی شما را برآورده کند.
وسایل کمکی: استفاده از وسایل کمکی مانند عصا، پوشیدن کفش های ضربه گیر یا کفپوش ها، یا یک بریس یا اسلیو زانو می تواند مفید واقع شود. یک بریس به ثبات و عملکرد کمک می کند، و به ویژه در صورت تمرکز آرتریت در یک سمت زانو مفید واقع می شود. دو نوع بریس که در اغلب موارد برای آرتریت کاربرد دارد: یک بریس “تخلیه کننده” وزن را از بخش آسیب دیده زانو تخلیه کرده، در حالی که بریس “پشتیبانی” به حمایت از کل بار زانو کمک می کند.
درمان های دیگر: استفاده از گرما یا یخ، استعمال پمادها یا کرم های مسکن، یا استفاده از بانداژهای الاستیک با فراهم نمودن پشتیبانی از زانو ممکن است موجب تسکین درد شود.
داروها: انواع مختلفی از داروها در درمان آرتریت زانو مفید هستند. از آن جا که واکنش افراد نسبت به داروها متفاوت است، پزشک برای تعیین دارو و دوزاژ ایمن و موثر در شما به دقت عمل خواهد کرد. داروهای بدون نسخه، مسکن های ضدرد غیرنارکوتیک و داروهای ضدالتهاب معمولا نخستین انتخاب درمانی برای آرتریت محسوب می شوند. استامینوفن یک مسکن ساده و بدون نسخه است که می تواند در کاهش درد آرتریت موثر واقع شود.
- مسکن های ضد درد بدون نسخه مانند همه داروها، می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند و با سایر داروهای مصرفی تداخل ایجاد کند. حتما درباره عوارض جانبی احتمالی با پزشک خود صحبت کنید.
- سایر انواع مسکن های ضد درد، یک داروی ضد التهاب غیراستروئیدی یا NSAID هستند. NSAIDهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن، هم بدون نسخه و با نسخه در دسترس هستند.
- یک مهارکننده COX-2یک نوع خاص NSAIDاست که ممکن است عوارض جانبی کمتری ایجاد کند. نام های تجاری معمول مهارکننده COX-2عبارتند از سلبرکس (سلکسیب) و موبیک (ملوکسیکام، که یک مهارکننده نسبی COX-2محسوب می شود). یک مهار کننده COX-2موجب کاهش درد و التهاب می شود و درنتیجه عملکرد شما را بهبود می بخشد. درصورت مصرف مهار کننده COX-2، نباید از NSAIDمرسوم (با نسخه یا بدون نسخه) استفاده کنید. اگر دچار حمله قلبی سکته، آنژین، لخته خون، هایپرتنشن شدید یا به آسپیرین، داروهای سولفا یا سایر NSAIDها حساسیت دارید حتما با پزشک خود صحبت کنید.
- کورتیکواستروئیدها (همچنین کورتیزون نامیده می شوند) عوامل ضدالتهابی قوی هستند که می توانند به داخل مفصل تزریق شوند. این تزریق ها موجب تسکین درد و کاهش التهاب می شوند؛ اما اثرات آن برای همیشه طول نمی کشد. پزشک به دلیل عوارض جانبی دفعات تزریق را به سه یا چهار بار درسال، در هر مفصل محدود خواهد کرد. در برخی موارد، درد و تورم ممکن است پس از تزریق فورا “تشدید شود” و احتمال آسیب مفصلی یا عفونت در طولانی مدت وجود دارد. با تکرار دفعات تزریق یا تزریق در مدت زمان طولانی، آسیب مفصلی می تواند عملا به جای کاهش، افزایش یابد.
- داروهای ضدروماتیسمی تعدیل کننده (DMARDs) برای کند کردن روند آرتریت روماتوئید مصرف می شوند. داروهایی مانند متونروکسات، سولفاسالازین، و هیدروکسی کلروکین معمولا تجویز می شوند. علاوه بر این، DMARDهای بیولوژیکی همانند etanercept (Enbrel)و adalimumab (Humira) ممکن است فعالیت بیش از حد پاسخ ایمنی بدن را کاهش دهد. امروزه به علت وجود داروهای بسیار مختلف برای آرتریت روماتوئید، برای مدیریت موثر داروها اغلب به یک متخصص روماتولوژی نیاز است.
- مکمل ویسکوز شامل تزریق موادی به درون مفصل به منظور بهبود کیفیت مایع مفصلی است.
- گلوکز امین و کندروایتین سولفات، موادی هستند که به طور طبیعی در غضروف مفصلی یافت می شوند و می توانند به صورت مکمل های تغذیه ای تجویز شوند. گرچه گزارش های بیمار نشان می دهد که ممکن است این مکمل ها درد را تسکین دهند، اما هیچ شواهدی برای حمایت از مصرف گلوکز آمین کندروایتین سولفات برای کاهش یا معکوس نمودن پیشرفت آرتریت وجود ندارد. علاوه بر این، سازمان غذا و داروی ایالات متحده قبل از فروش مکمل های رژیمی به مصرف کنندگان آن ها را تست نکرده است. این ترکیبات ممکن است عوارض جانبی و همچنین تداخلات منفی با سایر داروها ایجاد کنند. همیشه قبل از مصرف مکمل های رژیمی با پزشک خود مشورت نمایید.
درمان های جایگزین: بسیار از اشکال جایگزین درمانی اثبات نشده است، اما ممکن است برای امتحان مفید باشند، به شرطی که یک پزشک دارای صلاحیت بیابید و وی را از تصمیم خود مطلع کنید. درمان های جایگزین برای درمان درد عبارتند از : استفاده از طب سوزنی، پالس درمانی مغناطیسی، پی آر پی زانو، و تزریق سلول های بنیادی.
در طب سوزنی از سوزن های ظریف برای تحریک مناطق خاصی از بدن برای تسکین درد یا بی حسی منطقه ای موقت استفاده می شود. با این حال در بسیاری از نقاط جهان از آن استفاده می شود و شواهد نشان می دهند که می تواند به کاهش درد آرتریت کمک کنند و مطالعات علمی اندکی درباره اثربخشی آن وجود دارد. از مدرک گواهی متخصص طب سوزنی اطمینان حاصل کنید و از پرسیدن درمورد عمل استریلیزاسیون از وی تردید نکنید.
پالس درمانی مغناطیسی بدون درد است و با اعمال یک سیگنال دارای پالس در حوزه الکترومغناطیسی واقع در زانو کار می کند. پالس درمانی مغناطیسی مانند بسیاری از درمان های جایگزین هنوز به اثبات نرسیده است.
درمان هایی مانند پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) و تزریق سلول های بنیادی شامل گرفتن سلول های بدن خود فرد و تزریق مجدد آن ها به مفصل دردناک هستند.
در PRP از یک جزء خون، پلاکت های خود فرد استفاده می شود که از خون جدا شده، تغلیظ شده و به زانوی شخص تزریق می شود. پلاکت ها حاوی “فاکتورهای رشد” هستند که تصور می شود برای کاهش علائم التهاب مفید واقع می شوند.
سلول های بنیادی سلول های پیش سازی هستند که می توانند از بدن شما گرفته شده و به زانو تزریق شوند. از آن جا که آن ها سلول های اساسی هستند ممکن است به بافت جدید تبدیل شوند و در نتیجه رویه های مفصلی آسیب دیده را بهبود می بخشند.
در حالی که هر دو روش درمانی امیدوار کننده هستند، مطالعات بالینی هنوز ارزش آن ها را در درمان استئوآرتریت تائید نکرده اند.
درمان جراحی
پزشک ممکن است درصورت ایجاد درد ناتوان کننده حاصل از آرتریت و عدم تسکین آن بل درمان غیر جراحی، جراحی را توصیه کند. همانند تمام جراحی ها، برخی از خطرات و عوارض احتمالی همراه با پروسیجرهای متفاوت زانو وجود دارد. پزشک عوارض احتمالی را پیش از جراحی با شما در میان خواهد گذاشت.
آرتروسکوپی زانو: جراح در طول آرتروسکوپی، از برش های کوچک و ابزار باریک برای تشخیص و درمان مشکلات مفصل استفاده می کند.
درمان آرتروسکوپی در اغلب اوقات برای درمان آرتریت زانو کاربرد ندارد. در موارد استئوآرتریت همراه با پارگی منیسک دژنراتیو، جراحی آرتروسکوپی ممکن است برای ترمیم منیسک پاره شده توصیه شود.
پیوند غضروف: بافت غصروف طبیعی و سالم از سایر بخش های زانو یا از بانک بافت برای پر کردن حفره غضروف مفصلی برداشته می شود. این پروسیجر معمولا فقط در افراد جوان تر با آسیب دیدگی در مناطق کوچکی از غضروف درنظر گرفته می شود.
سینووکتومی: پوشش مفصلی آسیب دیده توسط آرتریت روماتوئید برداشته شده و موجب کاهش درد و تورم می شود.
استئوتومی: در استئوتومی زانو، تیبیا (درشت نی) یا فمور (استخوان ران) بریده و سپس برای از بین بردن فشار از روی مفصل، زانو تغییر شکل داده می شود. استئوتومی زانو در مراحل اولیه استئوآرتریت در هنگام آسیب دیدگی در یک طرف مفصل زانو کاربرد دارد. با جابجایی وزن از سمت آسیب دیده مفصل، یک استئوتومی می تواند درد را تسکین داده و عملکرد زانو را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.
تعویض کامل یا ناکامل مفصل زانو (آرتروپلاستی): پزشک غضروف و استخوان آسیب دیده را برداشته و سپس رویه های مفصلی فلزی یا پلاستیکی جدید را برای بازگردانی عملکرد زانو جایگذاری می کند.
هزینه جراحی آرتریت زانو
هزینه این عمل جراحی با توجه به شهر و بیمارستانی که در آن عمل میکنید متفاوت می باشد، شما میتوانید با تلفن های موجود در سایت با منشی مطب تماس گرفته و اطلاعات لازم را در این خصوص کسب نمایید و یا وقت مشاوره حضوری با آقای دکتر شهرستانی تنظیم نمایید.
نقاهت و ریکاوری بعد از جراحی
بعد از هر نوع جراحی برای آرتریت زانو، یک دوره بهبودی وجود دارد. زمان بهبودی و بازتوانی به نوع جراحی صورت گرفته بستگی دارد.
پزشک ممکن است فیزیوتراپی را برای کمک به بازیابی قدرت زانو و بازگردانی دامنه حرکتی توصیه کند. بسته به نوع پروسیجر، ممکن است پوشیدن یک بریس یا استفاده از چوب زیربغل یا عصا برای مدتی ضرورت پیدا کند.
در اکثر موارد، جراحی درد را تسکین داده و انجام فعالیت های روزمره را با سهولت بیش تری امکان پذیر می کند.